Alfa Işınları Nedir, Ne İşe Yarar?



Alfa ışınları, ağır çekirdek sahibi elementlerden oluşabilen, çok hızlı hareket kabiliyetine sahip ve iki elektronu ayrılarak oluşmuş, helyum atomlarının topluluğu ile meydana gelmektedir. Radyoaktif ışınlardan biri olan alfa ışını, tanecik özelliği taşımaktadır. Amerikyum, neptünyum plütonyum gibi yapay radyoaktif elementlerin çekirdeklerinden oluşabildiği gibi, uranyum, radyum ve thoryum gibi doğal radyoaktif elementlerin çekirdeklerinden de oluşmaktadır. Havada sadece 1-2 cm yol alabilen alfa ışını saç teli kadar ince bir alana, tamamen ve tümüyle yansıtılabilir.

Alfa Işınlarının Kullanım Alanları

Her alfa ışını, ilk ortaya çıktığı yüksek enerjili halinden, düşük enerjili konuma dönüşmesi ile gama ışınları oluşmaktadır. Aynı durum beta ışınları için de geçerlidir. Yani gama ışınları, alfa ve beta ışınlarının düşük enerjili formları ile oluşmaktadır.

Alfa ve beta ışınlarından oluşan gama ışınları, tıp alanında kanserli hücre tedavisi için kullanılmaktadır. Kanserli hücrenin üzerine uygulanan gama ışını, kanserli hücreyi öldürebilmektedir. Radyoterapi yöntemine benzese de daha farklı olan bu yöntem sayesinde, kanserli hastalarda yapılan uygulamalarda, çok başarılı gelişmeler yaşanmış ve iyi sonuçlar alınmıştır.

Alfa Işınlarının Zararları

Ancak direkt olarak alfa ışınlarının, dokular üzerindeki etkisi tahrip edici boyuttadır. Bu yüzden dikkatsizce yapılan en ufak bir davranış sonucu alfa ışınları, insan vücudu üzerinde kalıcı hasarlar oluşturabilir ve oldukça tehlikeli sonuçlar doğurabilir.

Alfa Işınlarının Yapısal Özelliği

Helyum atomunun iki elektronunu yitirmesi ile ortaya çıkabilen alfa ışınları, sonuç olarak iki birimlik pozitif olan elektrik yükü taşırlar. Bu özelliklere sahip oldukları, yani elektrik yükü taşıdıklarından ötürü, magnetik etkilere maruz kaldıklarında, geçişlerinde sapmalar yaşanır.