Mayday Nedir?

Mayday (/ˈmeɪˌdeɪ/), bir tehlike sinyali yayınlanırken sözlü veya yazılı olarak kullanılan sözcük. Denizdeki veya havadaki bir taşıtın ve onun içindeki kişilerin, yangın, patlama, çatışma, su alma, denge kaybı, karaya oturma, yere çakılma gibi olaylara ve bunların sonuçlarına maruz kalması veya bu olaylarla karşılaşma olasılığı durumlarında yapılan yardım çağrısına Mayday kelimesi ile başlanır.
Mayday taşımacılıktaki en önemli çağrı başlangıcıdır. Mayday'den sonraki ikinci derecede önemli çağrı başlangıcı ise Pan-pan'dır.

Etimoloji

1920'lerde Fransızca "venez m'aider" (gel, bana yardım et) cümlesinden kısaltılarak sadece "m'aider" kelimesinin İngilizce okunuşu olan "mayday" şeklinde İngilizceye girmiştir.

Havacılıkta

Havacılıkta mayday çağrısı bulunulan radyo istasyonunda veya uluslararası acil durum frekansı 121.5 mhz'de yapılır. Yer üniteleri ile temasa geçilemediyse diğer hava araçlarından mayday mesajını iletmeleri (relay) talep edilmelidir. Bir uçak mayday çağrısı yaptığında aynı frekanstaki tüm şahıslar mutlak sessizlik sağlamalıdır.

Mayday çağrısı gerektiren durumlar

Uçuş emniyeti ve telsiz disiplini açısından doğru acil durum çağrısını yapmak çok önemlidir. Havacılıkta mayday çağrısı gerektiren durumlara örnek olarak şunlar verilebilir:
Tek pilotlu bir uçakta pilotun uçamaz hâle gelmesi (Yolcu rahatsızlıkları -ciddîler dahil- pan-pan çağrısı gerektirir.)
Motor durması, yangın veya yapısal hasar (Sarsıntılı motor pan-pan gerektirir.)
Zorunlu iniş
Tamamen kaybolmak veya çok az yakıtın kalması (Konumundan emin olmamak pan-pan gerektirir.)
Meteoroloji koşullarının (bulut, görüş vs.) pilotun uçamayacağı seviyeye düşmesi (Kademeli gerileme pan-pan gerektirir.)
Gece uçuşuna müsaade edilmeyen bir uçuşta (pilot veya uçak kısıtlaması nedeniyle) karanlık çökmesi
Mayday çağrısı formatı

Bir mayday çağrısı -zaman elverdiğince- şu sırada yapılmalıdır:
Mayday Mayday Mayday
Aranılan istasyon (zaman ve şartlar müsaitse)
Uçak çağrı adı
Uçak tipi
Acil durumun türü
Sorumlu pilotun niyeti
O andaki veya bilinen son konum, irtifâ/seviye, baş (istikâmet)
Pilot lisansı ve derecelendirmeleri (ICAO gereksinimi değildir ancak tavsiye edilir.)
Diğer yararlı bilgiler: remaining endurance (havada kalış süresi), uçaktaki kişi sayısı (POB), uçak rengi ve işaretleri, uçaktaki hayatta kalma araç-gereçleri