Sedimantasyon nedir?



Sedimantasyon kan sayımı sonuçlarında gördüğümüz değerlerden birisidir. Pıhtılaşması engellenen kanda, alyuvarların dibe çökme hızının ölçülmesiyle yapılan bir tür kan muayenesidir.

Kandan alınan numunede eritrositlerin ( alyuvarların) çökme hızları ölçülür. Bu ölçümün yapıldığı teste ESR adı verilir. Bu da sedimantasyon değerini gösterir.

Sedimentasyon testi nedir?

ESR ismi verilen bu test birçok hastalığın tanısının konulmasında yardımcı bir incelemedir. Kan sayımında sedimentasyonun normal sınırların dışına çıkması bir hastalığn varlığını işaret eder. Ama hastalığın türü ve yapısı hakkında bilgi vermez. Çeşitli şikayetlerle doktora başvuran kişide sedimantasyon testi yapılması tanı yardımcı olacaktır.
Kadınlarda ve erkeklerde sedimantasyon testinin normal değerleri farklıdır. Kadınlar için normal değerler; 8, erkekler için 5’dir. Kadınlarda üst sınırı 20, erkekler için 15’dir.Yaşlılarda herhangi bir sebep olmadan bu değer hafifçe yükselebilir. Gebelerde ise gebeliğin dördüncü ayından itibaren doğumdan sonraki 3-8 haftaya kadar yüksek olabilir. Sedimentasyon testi sonucunun yüksek çıkması sonucu endişelenenler ve ciddi bir hastalığa yakalanmış olmaktan korkanlar olabilir. Ancak sedimentasyonun yüksekliği asla tek başına bir hastalık tanısı koydurmaz, ancak birçok hastalıkta tanıya yardımcı bir inceleme olarak kullanılır.

Sedimantasyon hızlanması nedir?
Sedimantasyon değerinin artması vücutta iltihabi bir hastalık olduğunu gösterir. Ancak bademcik iltihaplanmasıı da, yumutalıkların iltihaplanması da bu değeri arttırır. Doktor muayene, şikayetler ve diğer tahlil sonuçlarına göre tanıyı koyar. Anlaşılamayan bir sebepten dolayı tifo tifüs ve verem gibi mikroplu hastalıklarda romatizmada ve kanserde sedimantasyon bir saatte 65 milimetreye gebelikte ise 35 milimetreye kadar yükselir. Bu olaya “sedimantasyon hızlanması” denir. Böylece bir hastalık sırasında hızlı sedimantasyona rastlanması sedimantasyonu hızlandırıcı hastalıklar göz önüne alınarak teşhis kolaylığı sağlar.

Sedimantasyon neden yükselir?
Enfeksiyon hastalıklarında, iltihabi hastalıklarda sedim yükselebilir. Romatizmal ateş, romatoid artrit, tümörler, bağ doku hastalıkları (Kollojen doku hastalıkları) ve glomerulonefritlerde (böbrek hastalıklarında) sedim artmaktadır. Verem (tüberküloz) hastalığındada sedim artışı görülür. Kalp krizinde (myocard infarktüsünde) sedim artar.

Sedimantasyon ne zaman azalır?
Eritrosit sedimentasyon hızı yenidoğan bebeklerde düşük olabilir. Bunun yanında viral hastalıklarda, mononükleozda, kan yapımının arttığı polistemi (eritrositlerin fazla miktarda bulunması) durumunda sedimentasyon hızı azalır. Talasemi minör gibi hastalıklardada ESR azalır.