İsim Değiştirme Davası

Genel Olarak İsim Değişikliği (Ad Değiştirme – Ad Tashihi) Davaları
Toplumda, kişiler çoğu zaman isimlerinden rahatsızlık duymakta, ailelerin koydukları isimleri kabullenememekte veya toplum tarafından bu isimler alay konusu edilmektedir. Nitekim Türk toplumu geleneklerinden en önemlisi, çiftlerin çocuklarına anne-babalarının adlarını koyma isteğidir. İsim değişikliği davalarının aslında büyük bir kesimini bu şekilde konulan isimler oluşturmaktadır. Şahıslar, isimlerinin alay konusu edilmesi, anlaşılamaması veya benzer sebeplerle rahatsızlık duymakta ve isimlerini değiştirme yoluna gitmektedir. İşte bu nedenle isim değişikliği davası ihtiyaç duyulan bir kurum olmuş ve kanunkoyucular tarafından düzenlenmiştir.
İsim Değiştirme Davasında Hukuki Düzenleme
İsim değiştirmeye yönelik hukuki düzenleme Türk Medeni Kanunu’nun 27. maddesinde yer almaktadır. TMK 27. maddeye göre : ‘Adın değiştirilmesi ancak haklı sebeplere dayanılarak hakimden istenebilir. Adın değiştirildiği nüfus siciline kayıt ve ilan olunur. Ad değişmekle kişisel durum değişmez. Adın değiştirilmesinden zarar gören kimse, bunu öğrendiği günden başlayarak 1 yıl içinde değiştirme kararının kaldırılmasını dava edebilir’ denilerek adın değişitirilmesi davası yasal zemine oturtulmuştur. Bunun yanı sıra isim değişikliğine ilişkin bir diğer yasal düzenleme 1587 sayılı Nüfus Kanunu’ndadır. Buradaki düzenlemeye göre ; isim değişikliğini gerçekleştirecek olan kimseler ilgili mahkemede dava açmakla yükümlüdürler. Nüfustaki bilgiler(isim, soyisim, yaş) ancak ve ancak mahkeme kararıyla değiştirilebilecektir.
İsim Değiştirme Davasında Haklı Sebep
Türk Medeni Kanunu’nun yukarıda bahsettiğimiz 27. maddesine göre isim değiştirmek isteyen kişi için mahkeme, haklı sebep arayacaktır. Şayet haklı bir sebebin olmaması halinde mahkeme isim değişikliğini onaylamayacak, dava reddedilecektir. Her ne kadar madde metninde haklı sebepten bahsedilmişse de kanunkoyucu haklı sebepleri saymamış bu hususu hakimlerin takdirine bırakmıştır. Bugüne kadar süregelen davalarda ise haklı sebepler şekillenmiş ve şu ana başlıklar halinde listelenebilir hale gelmiştir :

Görüldüğü üzere bu ve buna bağlı sebepler Haklı Sebep oluşturmakta ve isim değişikliğinin önü açılmaktadır. Günümüzde isim değişikliği davalarında en çok karşılaşılan husus adın alay edilebilir olmasıdır. Gerek ailelerin koymuş olduğu eski isimler gerekse de nüfus memurlarının yapmış olduğu hatalar neticesinde kişiler mağdur edilmekte ve toplum içerisinde sıkıntı yaşamaktadırlar. İşte bu nedenle açılacak isim değişikliği davası ile kişiler bu mağduriyetlerini giderme şansı bulacaktır.
İsim Değiştirme Davasında Dava Süreci
Daha önceki makalelerimizde bahsettiğimiz üzere isim değiştirme davasında süreç kısaca şu şekilde ilerlemektedir :

İsim değiştirme davasında süreç bu şekilde ilerlemektedir. Yaklaşık olarak 2-4 ay arası bir süreci olan bu davanın en önemli hususu tanık hususudur. Nitekim uygulamada sıkça dayanılan haklı sebep, başka bir isimle tanınmak ve alay edilebilir isim olma olduğundan dolayı bu hususlar da ancak ve ancak tanık ile ispat edilebileceğinden ötürü Tanıkların beyanları isim değiştirme davasının en önemli hususudur.
İsim değiştirme davası doğru mahkemede açılmalıdır. Aksi takdirde açılmış olan dava reddedilecek ve davacı taraf için ek külfet oluşturacaktır. İsim değiştirme davasında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise davacı şahsın ikametgah adresinin bağlı olduğu yerdir.
İsim Değiştirme Davası Sonunda Miras Hukuku Hükümleri
İsim değiştirme ve soyisim değiştirme davaların sıkça karşılaşılan sorulardan birisi de mirasçılık hükümlerinin nasıl şekilleneceğidir. Davacılar mirasçı sıfatını kaybedip kaybetmeyeceğini önemle öğrenmek istemektedirler. Türk Medeni Kanunu’nun 27. maddesinde de belirtildiği üzere ‘ad değiştirilmekle kişisel durum değişmez’ hükmünün açık olması. Madde metninden de anlaşılacağı üzere, adını veya soyadını değiştiren şahısların Miras Hukuku bağlamında herhangi bir değişikliğe uğramayacakları açıktır. Nitekim mirasçısı olduğu kişilere mirasçılıkları devam edecek, alt soyları da kendilerine mirasçı olarak yaşantılarına devam edeceklerdir.
Din Değiştirmek – Din Değişikliği
Yasal düzenlemeye göre, nüfus kayıtlarındaki değişiklikler ancak ve ancak mahkeme kararıyla gerçekleştirilir. Fakat bu kuralın istinası : kişinin dinini değiştirmesidir. Din değişikliği isteği yalnızca bir dilekçe ile kayıtlı olunan nüfus memurluğuna gidilerek gerçekleştirilebilir. Fakat dinini değiştiren kişiler isimlerini bu nedenle değiştirebilirler mi ? İşte bu noktada bize YARGITAY’ın vermiş olduğu kararlar ışık tutmaktadır. Yüksek Mahkeme, vermiş olduğu kararlarda din değiştirmenin, isim değiştirme için haklı sebep olduğuna hükmetmiş ve dininin değiştiren kimselerin isimlerini de bu sebeple değiştirmelerinin yolunu açmıştır.
Din değişikliği yalnızca adın değiştirilmesi için haklı sebep oluşturmamakta, soyadın değiştirilmesinde de haklı sebep teşkil etmektedir. Sonuç olarak ; dinini değiştiren kişiler isim ve soyisimlerini bu sebebe bağlı olarak değiştirebilecek ve yaşantılarına yeni isim ve soyisimleriyle devam edebileceklerdir.
İsim Değiştirme Davası İçin Vekaletname Bilgileri
İsim değiştirme davası için vekaletname çıkarılırken ‘ nüfus davaları açmaya, isim ve/veya soyisim değişikliği davası açmaya’ ibaresinin vekaletnameye eklenmesi gerekir. Vekaletname çıkarılacak notere açılacak davanın isim değiştirme davası olduğunun beyan edilmesi yeterli olacaktır.