Ceza Hukunda Arama Ve El Koyma

CEZA HUKUKUNDA ARAMA VE ELKOYMA


ARAMA ve ELKOYMA NEDİR?
Arama
1. Önleme Araması
Suç işlenmesinin önlenmesini amaçlayan maç, miting, toplantı, kamu binaları, alışveriş merkezleri, havaalanları vb. yerlere girişte yapılan aramadır. Söz konusu yerlerde bulunan herkes “tarihi ve yeri” belirli olan karar gereğince aramaya tabi tutulabilir
2. Adli Arama
Hakkınızda açılmış bir ceza soruşturması kapsamında yetkili makamlarca yapılan bir arama türüdür. Yakalanmanız sonrasında yapılır. Amaç, işlediğiniz iddia edilen bir suçla ilgili delil elde etmektir. Kural olarak adli aramaya karar verme yetkisi HAKİMİNDİR. İSTİSNA :Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet Savcısının yazılı emri ile arama yapılabilir. Cumhuriyet Savcısına ulaşılamadığı hallerde Kolluk Amirinin yazılı emri ile arama yapılabilir. Arama sonuçları derhal savcıya bildirilir.
Arama kararında dikkat etmeniz gerekenler:
Arama kararında;
- Aramanın nedenini oluşturan fiil,
- Aranılacak kişi, aramanın yapılacağı konut veya diğer yerin adresi veya eşya,
- Karar veya emrin geçerli olacağı zaman süresi,
- Aranılacak eşyanın elde edilmesi halinde el konulup konulmayacağı açıkça gösterilmek zorundadır. Arama kararlarında, arama gerekçelerine açıkça yer verilmelidir.
KURAL : konutta, işyerinde veya diğer kapalı yerlerde GECE VAKTİ arama yapılamaz.
İSTİSNA : * Suçüstü halinde * Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde * Yakalanmış veya gözaltına alınmış olup da firar eden kişi veya tutuklu, hükümlünün yakalanması amacıyla gece vakti de arama yapılabilir.
Aramanın sonunda, aranan kişiye istemi üzerine arama tutanağının bir kopyası verilir. Arama tutanağının mutlaka arama yerinde tutulması gerekir. İSTİSNASI YOKTUR! Aleyhinize unsurlar barındıran arama tutanağını ya kabul etmeme nedenlerinizi açıkça yazarak imzalayınız ya da hiç imzalamayınız!
Arama yapacağınız kişiler kontrol edemeyeceğiniz kadar çok sayıda ise, gözle izleme alanınızın dışına çıkarak odalara dağılmışlarsa, durma ve çalışma açıları nedeniyle ne yaptıklarını göremiyorsanız, arama alanı içerisinde bir yerde hareketsiz kalmaya zorlanıyorsanız tutanağı imzalamayın veya bu hususların tutanağa geçirilmesini isteyin.
Elkoyma
Elkoyma Kararını Hakim, acil durumlarda Cumhuriyet Savcısı, savcıya da ulaşılamıyorsa kolluk amiri verebilir.
ARAMA ve ELKOYMA işlemi sırasında, hiçbir nesneye dokunmayın, size ait olmayan eşyalarda parmak izi bırakmayın, eşyaların taşınmasına yardım etmeyin! Emin olmadığınız eşyayı kesinlikle sahiplenmeyin!
YERGÖSTERME-TEŞHİS NEDİR?
Yer gösterme; ifade alma işleminden sonra yaptırılır. Yalnızca suçlamayı ve yer göstermeyi kabul eden şüpheliye yaptırılır.
Yer göstermeye giden kişi; kural olarak suçu kabul eden, bu konuda ifade veren ve suçu işlediği yeri savcıya göstermek isteyen kişidir. Bu nedenle suçu işlemediğinizi iddia ediyorsanız veya susma hakkını kullanmak istiyorsanız yer gösterme işlemine katılmayınız. Zorla götürülürseniz de tutanakları imzalamayınız. Yer gösterme sırasında çekilen ses ve video kayıtlarına konuşmayınız. Elle veya beden diliyle yer gösterme anlamına gelebilecek davranışlarda bulunmayınız. Avukatınızın da yer gösterme işlemine katılmasını isteyebilir yahut işlem tutanağını imzadan imtina etme hakkını kullanabilirsiniz.
Teşhis; gözaltında bulunan kişi ile şüphelinin aynı olduğunun belirlenmesinin “zorunlu” olduğu hallerde yaptırılır. Polis, aynalı oda vb. bir bölmede yanınızda başkalarının da bulunduğu halde sizi teşhis ettirmek isteyebilir. Teşhis ancak Cumhuriyet Savcısının talimatıyla yaptırılabilir.