Columbia Üniversitesi ile Fransız Ulusal Enstitüsü’nde bilgisayar bilimleri üzerine çalışan araştırmacılar, kullanıcıların sosyal medya platformlarındaki paylaşım alışkanlarını irdeledi. Sonuç, binlerce kez paylaşılan linklerin yüzde 59’nun kullanıcılar tarafından hiç okunmadan tıklanıyor olması. Yani insanlar okumak değil paylaşmak istiyor.
Araştırmacılar bir ay boyunca BBC, The Huffington Post, The New York Times, Fox News gibi önde gelen yayın kuruluşlarının sosyal medya platformlarını takip etti. Haberlerinin okunmadan paylaşılmasının ve tartışmaların bunun etrafında gerçekleştirilmesinin tipik bir modern bilgi tüketimi alışkanlığı olduğunu belirtildi.
“Haberler okunmadığı için yanlış bilgi hızlı yayılıyor”
Araştırmacılardan Arnaud Legout’nun çalışma ile ilgili yaptığı yazılı açıklamaya göre sosyal medya kullanıcıları, bir haber makalesini okumaktansa onu paylaşmayı tercih ediyor: “İnsanların bir haberi okumak yerine paylaşmayı tercih etmeleri tipik bir modern bilgi tüketimi davranışı. İnsanlar; bir fikri o fikrin özetine, hatta özetinin özetine bakarak, daha derinlere inmek için herhangi bir efor sarf etmeden oluşturuyor.”
Araştırmacıların ulaştıkları sonuçlara göre sosyal medyada haberlerin sunuluş tarzı, kullanıcıların o habere tıklayıp tıklamamasını belirleyen en önemli etken. Araştırmacılar, sosyal medyadaki paylaşım alışkanlıklarının internetteki trendleri anlamlandırmada yardımcı olabileceğini düşünüyor.
Araştırmacılar, sosyal medyadaki paylaşım alışkanlıklarının internetteki trendleri anlamlandırmada yardımcı olabileceğini düşünüyor. Sosyal medyadaki “tık tuzaklarına” dikkat çeken araştırmacılar, bilginin sadece yüzeysel olarak tüketiliyor olmasının yanlış haberlerin daha fazla yayılmasına yol açtığı görüşünde.
Bu resim kucultulmustur. Tam boyutunu icin buraya tiklayiniz. Orjinal resim 728x391px ve 78KB.
Okumadan paylaşmak spekülasyonu tetikliyor
Aslında biraz dikkat edersek araştırmacılara ihtiyaç duymadan çoğu haber veya makalenin okunmadan paylaşıldığını, yorumlandığını görebiliriz. Yayıncılar ve sosyal medya uzmanları da bu durumdan şikâyetçi. Emek verilerek hazırlanan yazıların içindeki bilgiler hiçe sayılarak, yazı yalnız dış görünüşüyle değerlendirildiği zaman bir zincirleme etkisi oluşuyor. Başlığa bakıp yapılan bir yorum, bir başka kullanıcının da yanlış bilgilenmesine neden oluyor.
Okunmadan paylaşılan gönderiler spekülatif paylaşımları da tetikliyor. Yazının içinde hiç olmayan, problemli ve kışkırtıcı bilgiler başlık ve spotta yer aldığında dikkatsiz ve okuma alışkanlığı olmayan kullanıcılar nedeniyle yanlış bilgi hızla yayılıyor. Bu da amacı spekülasyon olan yayınların ekmeğine yağ sürüyor.
Okuma alışkanlığını eski günlerdeki gibi yeniden kazanmalıyız. Yoksa temiz bilginin hızla yok olmasının, hızlı bilgininse dakikalar içinde binlerce kişiye ulaşmasının dolaylı yollardan da toplumsal düzeyde sorunların sebebi haline geleceğiz. Teknolojiyi bizi geri götürmesi için değil ilerletmesi için kullanmamızın zamanı geldi, geçiyor.