Türk ve Dünya Edebiyatındaki İlkler

Edebiyatımızda noktalama işaretini ilk kez Şinasi “Şair Evlenmesi” nde kullanmıştır
Edebiyatımızda ilk çeviri roman Kamil Paşa’nın yaptığı Telemak’tır
Edebiyatımızda ilk roman Taaşşuk-u Talat-ı Fitnat’tır
Edebiyatımızda ilk köy romanı Nabizade Nazım’ın “Karabibik” adlı eseridir
Edebiyatımızdaki ilk realist romancı Recaizade Mahmut Ekrem’dir
Edebiyatımızdaki ilk realist roman Araba Sevdası’dır yazarı Recaizade Mahmut Ekrem’dir
Edebiyatımızda ilk edebi roman Namık Kemal’in “İntibah” adlı eseridir
Edebiyatımızda ilk psikolojik roman Eylül’dür (Mehmet Rauf)
Edebiyatımızda ilk tarihi roman Namık Kemal’in “Cezmi” adlı eseridir
Edebiyatımızda ilk kadın romancı Fatma Aliye’dir
Edebiyatımızda ilk makaleyi Şinasi yazmıştır (Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi)
İlk tiyatro Şinasi’nin Şair Evlenmesi’dir

Edebiyatımızdaki ilk pastoral şiir AHamit Tarhan’ın Sahra adlı şiiridir
Edebiyatımızdaki ilk psikolojik roman denemesi Nabizade Nazım’ın Zehra adlı eseridir
Edebiyatımızda çoçuklar üzerine yazılmış ilk eserler Nabi’nin Hayriye’si ve Sümbülzade Vehbi’nin Lütfiye’sidir
Edebiyatımızdaki ilk eleştirmen Namık Kemal’dir
İlk çoçuk yayınımız ise Eftal ve Mümeyyizdir(1869)
Türk Edebiyatı’nda bilinen ilk çocuk gazetesi Çocuklar İçin Mümeyyiz’dir
Aşık Veysel ilk olarak AKutsi Tecer tarafından Türk halkına tanıtılmıştır
Hazine-i Evrak ilk edebiyat dergimizdir
Türk Edebiyatı’nda iç monolog tarzı yazılmış ilk roman Bir Düğün Gecesi’dir(AAğaoğlu)
Türk Edebiyatı’nda yayınlanmış ilk öykü kitabı Emin Nihat Tarlan’ın Müsameratname’dir(1872)
Türk Edebiyatı’nda mensur şiir yazımı ilk defa Halit Ziya ile başlar
Türk Edebiyatı’nda post-modern tarzda eser veren ilk yazarımız Oğuz Atay’dır(Tutunamayanlar)
Türk Edebiyatı’nda batıdan yapılan ilk fabl çevirisi Şinasi tarafından yapılmıştır
Türk Edebiyatı’nda yazıya geçirilen ilk masallar Billur Köşk Masalları’dır
Türk masalları ilk defa yurt dışında 16Lui döneminde Fransa’da yayınlanmıştır
Türk masallarını ilk defa derleyen İKunoş adlı Macar bilim adamıdır
Divan Edebiyatı’nın ilk şairi Hoca Dehhani son şairi ise Şeyh Galip’dir
İlk yerli çizgi roman Türk Kahramanı Köroğlu’dur(1953)
Ülkemizde ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir(1943)
Dünyada ilk özgün çizgi roman New Fund’dur(1935)
Dünyada ilk özgün çizgi macera hikayesi Dick Tracy’dir(Chester Gould)
Dünyada ilk kez resimle yazıyı birleştiren konuşma balonları hazırlayan ressam William Hogarth’tır(1697-1908)

Beyanname ile yayın hayatına giren ilk edebiyat topluluğu Fecr-i Ati’dir
Cumhuriyet sonrası ilk beyanname yayınlayan edebi topluluk Yedi Meşaleciler’dir
Yahya Kemal bütün şiirlerini aruzla yazmıştır yalnız Ok şiiri hece vezni ile yazmıştır
Kutatgu Bilig ilk Türk dünyası ansiklopedisidir
İlk yerli çizgi roman Türk Kahramanı Köroğlu’dur
Ülkemizdeki ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir
Batılı tekniğe uygun ilk roman Aşk-ı Memnu’dur
Aruzla yazılan ilk manzum tiyatro eseri Eşber’dir(AHamit Tarhan )
Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri Binnaz’dır(YZiya Ortaç)
İlk bibliyoğrafya Keşfiz-Zünun’dur (KÇelebi)
İlk hatıra kitabı Babürname’dir (Babürşah)
İlk hamse yazarı Ali Şir Nevai’dir
Edebiyatımızdaki ilk antoloji Harabat’tır (ZPaşa)
Edebiyatımızdaki ilk atasözleri kitabı Durub-ı Emsal-i Osmaniye’dir (Şinasi)
İlk mizah dergisi Diyojen’dir (Teodor Kasap)
Edebiyatımızdaki ilk hikaye kitabı Letafet-i Rivayet’tir (AMithat)
Basılan ilk küçük hikaye kitabı Küçük Şeyler’dir (SSezai ilk gerçekçi hikaye)
Edebiyatımızdaki ilk fıkra yazarı Ahmet Rasim’dir
Bilinen ilk Türk yazarı Yollug Tigin’dir
İlk siyasetname eseri Kutadgu Bilig’tir
İlk mensur şiir yazarı RMahmut Ekrem’dir
İlk sözlük kitabımız Divan-i Lügatit Türk’tür (KMahmut)
İlk sosyolog Ziya Gökalp’tir
İlk edebi tartışma Ziya Paşa ile Namık Kemal arasında olmuştur
Ülkemizdeki ilk Müslüman kadın tiyatrocu Afife Jale’dir
Edebiyatımızdaki ilk çağdaş roman Mai ve Siyah’tır (Halit Ziya)
Dünyada bilinen en eski destan Gılgamış’tır

Dünyadaki ilk kadın romancı Afraben’dir (Afrahat)
Dünya edebiyatındaki ilk realist roman Madama Bovary’dir
Türk Edebiyatı’ndaki ilk deneme yazarı Nurullah Ataç’tır
İlk tezkiremiz Mecalis’ün Nefais’tir (AŞir Nevai’dir)
İlk mizah gazetemiz Diyojen’dir (NKemal)
Matbaada basılan ilk kitabımız Vankulu Lügatı’dir
Türkler’in kullandığı ilk alfabe Göktürk Alfabesi’dir
İlk edebi topluluk Servet-i Fünun’dur
İlk divan sahibi sanatçımız Yunus Emre’dir
Türk şiirinin en eski lirik şiir örneği Aprın Çar Tigin’dir
Nobel edebiyat ödülünü ilk kez İsviçre kazandı
Türkçe’nin ilk gramer kitabını Baskakov yazmıştır
Aydınlar arasında heceyi ilk kez deneyen sanatçı MEmin Yurdakul’dur
Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan sanatçımız MEmin Yurdakul’dur
Serbest müstezatı aruzla deneyen ilk şairimiz Tevfik Fikret’tir
Şiirde noktalama işaretini ilk kez kullanan Servet-i Fünun sanatçısı Tevfik Fikret’tir
Divan Edebiyatı’nın Sebk-i Hindi tarzını ilk temsilcisi Naili’dir
Edebiyatımızda serbest vezni ilk kez Nazım Hikmet kullanmıştır(1929)
Edebiyatımızda anjabmanı ilk kez Tevfik Fikret kullanmıştır
İlk Türkçe gazete 1831′de kurulan Takvim-i Vaka’dır
İlk Türkçe özel gazete 1860′da kurulan Tercüman-ı Ahval’dır
Nobel Edebiyat Ödülü alan ilk Müslüman yazar Necip Mahfuz’dur (Kayra)
Dünyada bilinen en uzun destan Kırgızlar’ın Manas Destanı’dır
En uzun ömürlü edebiyat dergimiz 1933 yılında çıkmaya başlayan Varlık Dergisi’dir
Türkiye’de lügat sözlük hakkında yazılan ilk lügat Bir Lügat Bulamadım’dır(MDoğan)
Hayat hikâyesini İngilizce yazan ilk yazarımız Halide Edip Adıvar’dır
Türkiye’de kurulan ilk kadın derneği kurucularından biri Halide Edip Adıvar’dır
Atatürk’e muhalefet olan ilk kadınlarımızdan biri Halide Edip Adıvar’dır
Sürgüne gönderilen ilk kadınlarımızdan biri Halide Edip Adıvar’dır