 Bebeklerde Altı-On İki Ay Arası Motor Gelişim
Bebeklerde Altı-On İki Ay Arası Motor Gelişim
Yedinci ayda bebekler yardımsız oturabilirler, oturdukları yerden ayağa kalkmaya çalışırlarsa da dizleri bükülür ve oturmaya mecbur olurlar. Yüzükoyun pozisyonda iken önündeki bir cismi yakalamak için uzanır, çaba gösterirler. Altı-yedi aylık bebekler sesli fonemleri (ses birimi) tekrarlar ve 8nci aya doğru hecelemeye başlarlar, ba-ba, ma-ma, da-da gibi. Bunlar sessiz fonemler bileşimidir. Bununla beraber bu heceleri bilinçli olarak söylemezler. 8 aylık bebek yardımsız ve dik oturabilir ve bebeklerin çoğu da bu ayda elleriyle tutunarak ayakta durabilirler.
6.-12. Ay Arası Bebeklerde Motor Gelişim
9 aylık bebek elleriyle tutunarak sıralayabilir, işaret parmağını objeleri göstermek için kullanabilir. Elini sallayarak Allaha ısmarladık anlamına’ gelen hareketler yapar.
Bebeğin bir ihtiyacı için annesini tercih etmesi 6. ayda belirgindir. Sekiz aylıkken annesinin odadan dışarı çıkması onu üzer. Bazı bebekler anneleri odadan ayrılır ayrılmaz yaygarayı basar ve anneleri gelir gelmez hemen susarlar. 8nci aya doğru göz küresi hareketleri koordine olmaya başlar, 8–9 uncu aylarda bebek yardımsız oturarak etrafı rahatlıkla seyreder. 9–10ncu aylarda annesinin varlığına daha az bağımlıdır, bunun nedeni onun etrafında emekleyerek doluşmaya başlamış olmasıdır.
9 aylık bir bebek kendisinden istenilirse elindeki cismi verir. 12 aylık bebekler top gibi oyuncaklarla basit oyunların içine girmiş olurlar.
Bir yaşında oral aktivite oldukça gelişir. Annenin ve bebeğin arzuları bebeği bağımsız hareketlere doğru yöneltir.
10–11nci aylarda bebeklerin çoğu kolayca ayağa kalkarak sıralarlar ve çoğunlukla ilk yaş günlerini yürüyerek karşılarlar.
Gelişme sırası bütün çocuklarda aynıdır fakat gelişme hızı çocuktan çocuğa değişir. Örneğin her çocuk yürümeden önce oturmayı öğrenir fakat bu gelişmeyi birbirinden çok farklı aylarda kazanabilirler. Bazı ilkel refleksler istemli hareketlerin karşılığı gibi kabul edilir. Sadece istemli hareketler gelişmeden önce ilkel refleksler kaybolmalıdırlar. Örneğin yeni doğanda görülen yakalama ve adımlama refleksi gibi. Bir diğer örnek de bacakların ritmik tekmeleme hareketleridir, bu hareketleri bazı geri zekâlı çocuklarda ileri yaşlarda da görmek mümkündür.
Bebeklerde Motor Gelişim
Motor gelişim yönü beyin omurilik gelişimi sırasına göredir. Motor gelişmede ilk adım boyun kontrolü olup boyun kaslarıyla ilgilidir ve servikal zincirin gelişimi ile tonus kazanılır. Dorsal zincirin gelişimi ile spinal kaslar gelişir ve çocuk sırtını tutabilir. Lomber zincirin gelişmesiyle rahatça oturur, sonra da emekleme, sıralama ve yürümeye başlar. Ayaklarını kullanmaya başlamadan önce ellerini kullanmaya alışır. Kol ve bacakların ilk 6 aydaki amaçsız hareketleri zamanla özel istemli hareketlere ve becerilere çevrilir.
Duygusal gelişmede de yine bir gelişim sırası vardır. Bir süt çocuğu hoşlandığı bir duruma bütün vücudu ile cevap verir, gözlerini iyice açar, solunumu hızlanır, kol ve bacaklarını şiddetle hareket ettirir. Oyun çocuğu zıplar, el çırpar, çığlık atar. Büyük çocuklar ve erişkin mutluluğunu basit bir yüz ifadesi veya bir kaç kelimelik bir sözcük ile açıklarlar.
Birinci yaşa doğru bebek hızla büyürken nöromotor gelişme de devam eder ve özel uyarımlara özel cevaplar verir. Böylece davranış örnekleri ortaya çıkar ve bunlar gittikçe gelişerek komplike bir hale gelirler. Davranış örnekleri gelişme tablolarının birer ölçü kriteridir. Gesell bunları motor davranış, adaptasyon davranışı, dil davranışı, kişisel-sosyal davranışlar olarak incelemiştir
Motor davranış, nörolojik gelişme sonucu ortaya çıkan bütün nöromusküler kontrollerdir: Boyun kontrolü, oturma, emekleme, bir objeyi yakalama gibi.
Adaptasyon davranışları, zor durumlarda motor kontrollerden yararlanmadır. Dil (konuşma) davranışı, bebeğin sinir sisteminin organizasyonu ile olur. Dokunma, görme, işitme, vücudun gerilip yumuşaması, yüz anlamı ve her çeşit vokal sesler arasında işbirliğidir.
Kişisel-sosyal davranış, bebeğin çevresindekilere kişisel cevabıdır.
|