Alt Mantıklar


Günlük düşünce ve metin analizlerinde sıklıkla kullanılan alt-mantıklar (infra-logics) terimi formel mantık sınırları dışında kalan düşünce tarzlarına işaret etmektedir. Klasik formel mantık düzeni bir bütünün öğelerinin çelişmezlik üçüncü halin olamazlığı iç tutarlılık gibi ilkelere dayalı bir şekilde birleştirilmesini öngörmektedir.

Bu anlayış insanı bir tür 'akıl yürütme makinesi'ne indirgemektedir. Oysa insanın düşünce yolları bu katı çerçeveye sığmamaktadır. Alt-mantıklar insanın formel mantık dışında kalan tutarlılık ve çelişmezlik kaygısı taşımayan dolayım-sız keyfi düşünce sistemleridir.


Alt-mantıklar yaratıcılık bakımından da önem taşımaktadır. Zira yaratıcı bireylerde bir tür ilham anları olarak nitelendirilen keşif anları çoğu kez çeşitli öğeleri alışılmışın dışında birleştirme bağlantılandırma çağrışım zincirine sokma şeklindeki düşünsel etkinliklere dayanmaktadır. Keşif veya bulgular önce tutarsız ham işleme tabi tutulacak bir yapı halinde ortaya çıkmaktadır.