Akşam Sefası, Gece Sefası, Mirabilis jalapa

Akşam Sefası (Safası) (Diğer adları: Gecesafası veya sefası)

Gecesefasıgiller familyasındandır. Anayurdu Amerika kıtasıdır. Çok yıllık bir bitki olduğu halde bir yıllık işlemi uygulanan, 80-100 cm. kadar boylanabilen otsu bitkidir. Aralarında bodurları da bulunan ve 25 kadar türü olan akşam sefaları geniş alanda yetiştirilirse çevresine yayılarak çalımsı bir görünüm kazanır. Bitkinin yumru oluşturan sağlam bir kök yapısı; yuvarlak kesitli, yeşil renkli, içi dolu ve dayanıklı bir gövdesi vardır. Yeşil renkli, derin damarlı ve ucuna doğru sivrilen yaprakları oval biçimlidir. Yaz ortalarından sonbahardaki ilk donlara kadar çiçek açan bitkinin bu çiçekleri beyaz, sarı, kırmızı, pembe renklerde; bazen çizgili ya da alacalı ve kimi türlerde hafif ama hoş kokulu olur. Akşam safası, çiçeklerini pek ilginç şekilde açar: Güneşli günlerde akşama doğru açtığı çiçekleri bütün gece açık kalır ve sabah güneşini görür görmez kapanır. Oysa bulutlu günlerde bitki çiçeklerini sabahleyin açar ve bütün gün çiçekli kalır. Kimi zaman bir bitkide iki ayrı renkte açan çiçekler görülür, işte bitki bu şekilde açtığı çiçeklerin her biriyle, karabiberinkilere benzeyen siyah renkli birer tohum verir. Bol bol açan çiçeğiyle ekildiği bahçeye renkli bir görünüm katan, özellikle tarhları ve duvar diplerini süsleyen akşam sefaları, yetiştirilmesi kolay ve arsız bir bitki türüdür.

İstekleri ve Üretimi

Güneşli ve ılık ortamları seven akşam sefası bitkisi, suyu iyi akıntılı (süzek) toprakları yeğler. Kuraklığa ve hava kirliliğine dayanıklı olan bitki, tohumlarıyla çoğaltılır. Havanın ve toprağın ısındığı dönemlerde, ilkbaharda yumuşak topraklara ekilen tohumlarının çimlenme süresi 2-3 haftadır. Ayrıca sonbaharda topraktan sökülen bitkinin irileşmiş yumru kökleri kışın kuru ve serin bir yerde saklanıp ertesi yıl toprak ısındığında 30-40'ar cm. aralıkla toprağa ekildiğinde çok daha kısa zamanda çimlenir. Bu yöntemle çabuk gelişen bitki, daha erken çiçek açmaya başlar. Akşam sefası çok fazla sayıda tohum döken ve bulunduğu bahçeyi sarmaya eğilimli olan bir bitkidir. Bu nedenle kendi kendine çoğalan ve istenmeyen akşam sefaları, küçük boyda ve sökümü kolayken koparılıp atılmalıdır.