Bunama ya da demans, günlük yaşamın her zamanki gibi sürdürülmesini engelleyen ilerleyici, kronik bir beyin hastalığıdır.

" ...Demans, beyin kabuğuna ilişkin üst düzey işlevlerin genel olarak bozulmasıdır. Bunlar, kişinin çevreyi farkındalığı ( bilinci ) bozulmaksızın, bellek, günlük yaşamın gereksinimleriyle başa çıkabilme yeteneği, algı ve devinime ilişkin işlevler, koşullara uygun düşen toplumsal davranışın korunabilmesi ve duygusal tepkilerin kontrolünde bozulma şeklinde sıralanabilir. Büyük çoğunlukla geri dönüşsüz ve ilerleyici bir durumdur. "

Alzheimer Hastalığı ( AH ) en yaygın demans türlerinden biridir. Bir başka deyişle, sanayileşmiş ülkelerde en sık görülen demanstır ve nüfusun yaşlanmasına paralel olarak giderek de artmaktadır.

1. Alzheimer Hastalığının ilerleyişi genellikle çok yavaştır ve olguların çoğunda bellek problemleriyle kendini gösteren bir preklinik evre ortaya konabilir. Alzheimer Hastalığı yaşla birlikte artar, ancak daha gençleri, hatta elli yaşları içindekileri de tutabilir. Bu nedenle, sadece çok yaşlıların hastalığıdır diye düşünmemek gerekir.

2. HASTALIĞI İKİ GRUBA AYIRABİLİRİZ

* Ailevi Alzheimer Hastalığı, oldukça seyrektir. Bu konuda uzmanların farklı görüşleri olabiliyor : Bazıları tüm Alzheimer tipi demansların % 5 i olduğunu söylerken, diğerleri bu oranı % 1 olarak vermektedirler. Kalıtım kanıtlanmıştır, ancak tüm olgularda rol oynamamaktadır. Elli yaşlardaki genç hastalar genellikle bu gruptandır.
* Sporadik ( kalıtsal olmayan ) türü tüm olguların % 95 ini temsil eder. Yaşlılardaki hastalığın tipik biçimidir.
* Ailenizde bir Alzheimer hastası varsa, bu sizin de ilerde hasta olacağınız ya da hastalığı çocuklarınıza aktaracağınız anlamına gelmez.

3. Bir dizi muhtemel etken tartışılmaktaysa da, hastalığın nedeni henüz bilinmemektedir.

4. HASTALIĞIN ORTAYA ÇIKMASINDA HEPSİ BİR ARADA ROL OYNUYOR OLABİLİR

Beyindeki işlev bozukluğu iki temel süreç ile belirlenmektedir :

1. Nöronlara ( sinir hücreleri ) hasar veren bir takım maddelerin oluşumu ;

2. Nörotransmitterlerin ( sinirler arası iletişimi sağlayan beyin kaynaklı kimyasal maddeler ) beyin tarafından üretilmesinde azalmayla birlikte nöronlar arasındaki normal "iletişimin" bozulması.

Alzheimer hakkında bilinmeyenler

Doç. Dr. Zehra Betül Yalçıner, Alzheimer hakkında bilinmeyenleri anlattı.



Beyin hücrelerinin yıkımı ile ortaya çıkan, hafıza, öğrenme ve yargılamadaki bozukluklar olarak tanımlanan Alzheimer, 85 yaşından sonra her iki kişiden birinde görülebiliyor. Bayındır Hastanesi Levent Tıp Merkezi Nöroloji Bölüm Başkanı Doç. Dr. Zehra Betül Yalçıner, Alzheimer hastalığı hakkındaki tüm bilinmeyenleri anlattı.

85 YAŞ SONRASI ARTIYOR

Tüm demansların %50-70'inden sorumlu olan Alzheimer hastalığı, ilerleyici olarak beyin hücrelerinin yıkımı ile ortaya çıkan, hafıza, öğrenme ve yargılamadaki bozukluklar olarak tanımlanıyor. Yalçıner, Alzheimer hastalığının görülme oranının 65 yaşındaki bireylerde yüzde 3 iken, 85 yaşından sonra yüzde 50'lere çıktığını anlattı.
Normal yaşlanmada da arada hatırlama güçlükleri olabildiğini vurgulayan Yalçıner, şunlara dikkati çekiyor:
''Ancak, Alzheimer hastalığındaki unutkanlık çok daha şiddetli ve gittikçe ilerleyen bir durumdur. Hastalığın erken devrelerinde unutkanlık, kelime bulma güçlüğü ve günlük işlevleri yapmada zorluklar olarak baş gösterir. Hastalık ilerledikçe, sinirlilik, huzursuzluk, kafa karışıklığı, depresyon, uyku bozuklukları, düşünce bozuklukları ve hayal görmeler gelişir. Son dönemlerinde, hastanın yakınlarını bile tanıması zorlaşır, iletişimi tamamen bozulur ve en basit günlük ihtiyaçlarını karşılamak için bile yardıma ihtiyacı olur.''

TEDAVİSİ

Günümüzde Alzheimer hastalığının kesin tedavisinin mevcut olmadığına da işaret eden Yalçıner, şunları söylüyor:
''Verilen ilaç tedavilerinin ise hem nörolojik, hem de psikiyatrik/davranışsal bulguların düzeltilmesinde rol oynadığı, hafıza, yargı ve yeni bilgi öğrenmedeki bozuklukları azaltmada ve geciktirmede yardımcı olduğu, hastalığın genel olarak ilerlemesinde de yavaşlatıcı etkileri olduğu düşünülmekte. Ayrıca hastalara depresyon ve huzursuzluk halleri ya da hayal görmeler ve saldırgan davranışlar icin yardımcı ilaçlar da kullanılabiliyor.''
Tıbbi tedavi ile birlikte hastanın yaşam şartlarının ona uygun hale getirilmesinin de tedavinin bir parçası olarak ele alınması gerektiğini belirten Yalçıner, şöyle devam ediyor:
''Çevre değişikliği, yolculuklar, hastane yatışı, eve yeni kimselerin gelişi, demansı olan hastaları çok çabuk huzursuz edebilir. Bu nedenle bu kişilerin çevrelerini mümkün olduğunca sabit tutmak, görebilecekleri bir yerde zamanı hatırlatacak bir takvim ve saat bulundurmak, günlük alışkanlıklarını korumak gerekir. Tehlike teşkil edecek kesici, yanıcı eşyaları, ilaç kutularını kolay ulaşabilecekleri yerlerde bulundurmamak, kapıların kontrolünü yapmak dikkat edilmesi gereken noktalardır.''

AİLE DESTEKLENMELİ

Yalçıner, ailede Alzheimer hastalığı gibi, uzun süreli, ciddi yıkıma sebep olan bir hastalığa sahip bir birey bulunduğu zaman, bundan, başta hastaya bakım verenler olmak üzere tüm ailenin etkilendiğini belirterek, bu nedenle hem hastalar için hem de aileler için destek ve tedavi programlarının da uygulanmasının gerekliliğine vurgu yaptı.

Doktorunuza Sorun
21.08.2014 Perşembe günü saat 13:30 – 14:30 arasında Doç. Dr. Hakan SEÇKİN, Parkinson hakkındaki tüm sorularınızı twitter üzerinden canlı olarak yanıtlıyor.
Sakın kaçırmayın.
[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]