Cushing hastalığı nedir?



Her 1 milyon kişiden 1-2’sinde görülen Cushing hastalığı, kortizol hormonunun aşırı ve kontrolsüz salgılanmasıyla ortaya çıkıyor. Hastalık, kemik erimesi, kısırlık ve hipertansiyon gibi ciddi sağlık sorunlarının yanı sıra ölüme de neden olabiliyor. Erken tanının, tedavisinde kritik önem taşıdığı hastalıkta cerrahi müdahale de tedavi seçenekleri arasında yer alıyor. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Başkanı Prof. Dr. M. Sait Gönen, "Cushing belirtisi olabilecek durumlarda bir endokrinoloji uzmanına görünmek erken tanıyı kolaylaştırır." diyor. Hastalığın tanısını koyan Dr. Cushing’in doğumgünü olan 8 Nisan tarihi her yıl, "Dünya Cushing Hastalığı Farkındalık Günü" olarak kabul ediliyor.

Cushing hastalığının belirtileri neler?
Cushing hastalığı kiloda aşırı artış, obezite, kan basıncının yükselmesi (hipertansiyon) ve yağ dokusu kaybı nedeniyle deride zayıflama gibi belirtilerle ortaya çıkıyor. Kortizol, metabolizmayı düzenleyen ve vücudun strese yanıt vermesine yardımcı olan hayati önemde bir hormon. Kortizolun kontrolsüz artışıyla tanımladığımız hastalığın tanısı, klinik ve laboratuvar kontrolleriyle konulabiliyor. Kiloda aşırı ve kontrolsüz artış, "ay dede yüzü" olarak tanımladığımız yuvarlak şekilli bir yüzün oluşması, kadınlarda adet düzensizlikleri ve tüylenmede artış, deride ezik gibi kanama alanlarının (ekimoz) oluşması, bitkinlik, karın ve sırtta çizgiler, kas gücünde azalma, kolların ve bacakların zayıflaması gibi etmenler, tanı doğrulaması için göz önünde bulunduruluyor.

Cushing hastalığı vücutta hangi değişimlere neden oluyor?
Damar sertliği (ateroskleroz), boynun altında yağ kitlesi oluşması (buffalo hörgücü), kan şekerinde yükselme ve diabet eğilimi gibi etkilerin yanında kemik erimesi, baş ağrısı, karın ağrısı gibi etkiler görülebiliyor. Tanı için mutlaka bir endokrinoloji uzmanına başvurmak gerekiyor.

Cushing hastalığı en çok kimlerde görülüyor?
Hastalık genellikle orta yaş grubunda görülüyor. Semptomların ortaya çıkmasının uzun süre alması, hastalığın tanısını geciktirebiliyor. Bulgulara göre, cushing görülen hastalarda ölüm riski genel popülasyona kıyasla 4 kat daha fazla.

Cushing hastalığının tedavisi nasıl yapılıyor?
Cushing, tedavisi mümkün olan bir hastalık. Böbrek üstü bezinden aşırı kortizol salınımı olduğunda, bu salınıma yönelik tedavi uygulanıyor. Tedavi sonuç vermediğinde sürrenal tümörler çıkarılabilir ya da söz konusu tümörleri devre dışı bırakan ilaçlar kullanılabilir. Tanı geciktiği takdirde hastalığın sebep olduğu komplikasyonlar ağırlaşabiliyor. Bu nedenle cushing belirtisi olabilecek durumlarda bir endokrinoloji uzmanına görünmek erken tanıyı kolaylaştırır. Hipofizde adenomun olması cushing hastalığının tanısında yönlendirici oluyor. Son yıllarda "tükürük kortizolu"nun cushing tanısı koymada etkili bir yöntem olarak öne çıkıyor. Hipofizde adenomun (kanserli olmayan hipofiz tümörü) tespit edilmesi durumunda adenomun cerrahi bir operasyonla alınması gerekiyor.

pudra