Çanakkale Savaşı


1937 - TBMM'de 1935'te kabul edilen Tunceli Kanunu'ndan sonra bölgede özellikle karakol, yol ve köprü inşaatlarına karşı çıkan aşiretler Nevroz gecesi ayaklanma başlattı. Ordu birlikleri isyanı bastırmak üzere bölgede harekâta başladı.

1934 - Atatürk'ün akşamüzeri Genelkurmay Başkanlığı'nı ziyareti ve Mareşal Fevzi Çakmakla görüşmesi.

1933 - Atatürk'ün, gece Ankara Halkevi'nde, Gazi Orman Çiftliği öğrencilerinin verdiği temsili izlemesi.

1932 - Atatürk'ün, saat 22.00'de Sağlık Bakanı Refik (Saydam) Bey'in evine uğrayışı, geç saatlerde Çankaya'ya dönüşü.

1927 - Atatürk'ün, Çankaya'da Mısır Elçisi Abdülâzam Raşit Paşa'nın güven mektubunu kabulü.

1923 - Atatürk'ün, Konya Hilâliahmer (Kızılay) Kadınlar Şubesi'nin tertiplediği çayda Konya kadınlarına hitabı: "...Daha emin, daha dürüst olarak yürüyeceğimiz yol vardır. Büyük Türk kadınını çalışmamızda ortak yapmak, hayatımızı onunla birlikte yürütmek, Türk kadınını ilmî, ahlâkî, sosyal, ekonomik hayatta erkeğin ortağı, arkadaşı, yardımcısı ve koruyucusu yapmak yoludur."

Atatürk'ün, Konya Sultanisi'nde tertiplenen çayda öğretmen ve öğrencilere hitabı: "...Gerçek kurtuluşu istiyorsak her şeyden evvel, bütün kuvvetimiz, bütün hızımızla bilgisizliği ortadan kaldırmaya mecburuz."

1923 (20-21) - Atatürk'ün, Konya Türkocağı'nın şeref defterine yazdıkları: "Konya, muhtelif Türk Devletleri yaşamış öz Türk vatanıdır. Konya, asırlardan beri tüten büyük bir Türk ocağıdır. Türk kültürünün esaslı kaynaklarından biridir. Konya Türkocağı, Konya Türklüğünün hakikî bir timsali olmalıdır. Bu Ocak'tan milletin hissini, ülküsünü daima ısıtacak, nurlandıracak parlak alevler semalara yükselmelidir; çok yükselmelidir!" [Kocatürk]

1921 - Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda konuşması: "...Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti, bugünkü şartlara göre Misak-ı Millî'ye aykırı bir barışa imza koyamaz. Bunda mahzurlar vardır."

1920 - Yunus Nadi, Cami Bey (Baykurt) ve İzmit mebusu Sırrı Bey Anadolu'ya geçti.

Mart sonu 1919 - Atatürk'ün, İstanbul'da, İtalya Yüksek Komiseri Kont Sforza ile görüşmesi. (Kont Sforza'nın isteği ile gerçekleşen bu görüşmenin tarihi belli değildir. Olayların seyrine göre, muhtemelen Mart sonu veya Nisan başı 1919'da gerçekleşmiştir. "Atatürk'ün yaveri Cevat Abbas (Gürer), hatıralarında, bu görüşme için şunları söylemektedir: "Atatürk, İstanbul'da bulunduğu ayların sonlarına doğru İtalya Mümessili Kont Sforza ve Papaz Mister Frew ile de ayrı ayrı ve fasılalı tarihlerde görüşmüştü. Aldığı kanaat acı idi; ağırdı."

Mart sonu 1919 - Atatürk'ün, İstanbul'da, Rahip Frew ile görüşmesi. (Rahip Frew'un isteği ile gerçekleşen bu görüşmenin tarihi belli değildir. Olayların seyrine gore, muhtemelen Mart sonu veya Nisan başı 1919'da gerçekleşmiştir).


ATATÜRKTODAY

22 Mart 1923
TBMM Başkanı Gazi Mustafa Kemal'in, Konya Kız Öğretmen Okulunda karşılanışı



22 Mart 1923
TBMM Başkanı Mustafa Kemal, Dersim (Tunceli) milletvekili Diyap Ağa ile birlikte



22 Mart 1923
Konya'da Mevlevi Dergahı Postnişini Abdulhalim Çelebi ve Mevlevilerle

1938 - Atatürk'ün, Çankaya'da Başbakan Celâl Bayar ve İçişleri Bakanı Şükrü Kaya'yı kabulü.

1933 - Atatürk'ün, Çankaya'da Sovyet Büyükelçisi Suriç ve beraberindeki Sovyet dilbilimcisi iki profesörü kabul edişi.

Atatürk'ün, gece Çankaya'da yapılan kabine toplantısında bulunuşu.

1926 - Memurların çalışmalarını ve özlük haklarını düzenleyen Memurin Kanunu TBMM'de kabul edildi.

İspirto ve alkollü içkiler üzerindeki devlet tekelini düzenleyen kanunla, maarif teşkilatı hakkındaki kanun kabul edildi.

Atatürk'ün, Zonguldak Heyeti'ni kabulü.

1925 - Atatürk'ün, öğleden sonra kabine toplantısına başkanlık edişi.

1923 - Atatürk'ün, Konya'da Mevlâna Türbesi ve Dergâhı'nı ziyareti ve Dergâh'ta düzenlenen mevlevî semamı izlemesi.

1922 - Paris'te toplanan İtilaf Devletleri Dışişleri bakanlarının İstanbul - Ankara ve Yunan hükümetlerine mütareke önerisi.

Paris'te toplanan İtilaf devletlerinin temsilcileri Yunanistan, İstanbul ve Ankara hükümetlerine üç ay süreli ateşkes önerisi yaptı.

Yusuf Kemal Bey Londra'dan Paris'e geldi. Burada kendisine yapılan İzzet Paşa ile görüşme önerisin reddetti.

Atatürk'ün, Akşehir'de medreseyi ve mektepleri dolaşması, Kazak köyüne gidişi, tekrar Akşehir'e dönüşü.

1921 - Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti merkezlerine seçilecek kişilerde aranacak nitelikler hakkında Kâzım Karabekir'e telgrafı: "Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti merkezlerinin vatansever ve gayretli, namuslu ve halkın hürmet ve itimadını kazanmış kişilerden seçilmeleri ve bu merkez aracılığıyla halkı düzenli bir şekilde uyarmak gerekli görüldü. Bölgenizdeki örgütün siyasî emellere ve kişisel çıkarlara âlet olmaması ve zararlı akımlara mâni olacak faziletli kişilerden oluşturulması için gereken aracılığın esirgenmemesini rica ederim."

1920 - Atatürk'ün, yabancı devlet temsilciliklerine, Ermenilerin doğu bölgesinde halka yaptıkları zulüm ve işkenceleri protesto eden telgrafı: "...Bu hareketleri şiddetle protesto ettiğimizin ve bu tecavüzlerin önü alınmazsa cihanın pek büyük facialar doğmasına tanık olacağının bağlı olduğunuz hükümetlere süratle ulaştırılmasını rica ederiz."[Kocatürk]

1916 - Atatürk'ün, beraberindekilerle sabah, trenle Halep'ten Resülayn (Ceylanpınar)'a hareketi, Halep Valisi Abdülhalik (Renda) Bey ve şehir ileri gelenlerinin kendisini istasyonda uğurlaması.

1915 - Queen Elizabeth savaş gemisinde İngiliz amiral ve generallerinin toplantısı ve Amiral J. de Robeck'in görüşü: "Kara kuvvetlerinin yardımı olmaksızın Birleşik Filo'nun, Çanakkale Boğazı'ndan geçemeyeceği."

Atatürk'ün komuta ettiği 19. Tümen'in Kurmay Başkanlığı'na atanan Binbaşı İzzettin (Çalışlar) Bey'in, Maydos (Eceabat)'a gelerek göreve başlaması.

1915 - At a conference between Hamilton and de Robeck aboard HMS Queen Elizabeth, it is decided to make an amphibious landing on the Gallipoli peninsula.

1913 - Sabiha Gökçen (d. 22 Mart 1913, Bursa – ö. 22 Mart 2001, Ankara) dünyanın ilk kadın savaş pilotu ve ilk Türk kadın pilot. Mustafa Kemal Atatürk’ün sekiz manevi evladından biridir.

Sabiha Gökçen 2001 yılında, tam doğum gününde (22 Mart) Gülhane Askerî Tıp Akademisi’nde öldü.

Gökçen'in, uçuş eğitimde gösterdiği başarılardan dolayı, Atatürk kendisine şunları söyledi:

“Beni çok mutlu ettin… Şimdi artık senin için planladığım şeyi açıklayabilirim… Belki de dünyada ilk askerî kadın pilot olacaksın… Bir Türk kızının dünyadaki ilk askerî kadın pilot olması ne iftihar edici bir olaydır, tahmin edersin değil mi? Şimdi derhal harekete geçerek seni Eskişehir’deki Tayyare Mektebi’ne göndereceğim. Orada özel bir eğitim göreceksin ”

ATATÜRKTODAY

Latife Hanım ile Afyon’daki Vilayet Binasına gelişinde (23 Mart 1923)

Arriving at the municipality building in Afyon with his wife Latife (March 23 1923)



23 Mart 1923 Afyon Belediyesi'nin önünde Afyonlulara hitap ederken

1936 - Atatürk'ün, Çankaya'da Başbakan İsmet İnönü ve Adalet Bakanı Şükrü Saraçoğlu'nu kabulü.

1935 - Atatürk'ün, suikasttan kurtulan Suudi Arabistan Kralı Abdülaziz İbn-i Suut'a geçmiş olsun telgrafı.

1934 - Atatürk'ün, akşamüzeri Nuri (Conker) Bey'in evine uğrayışı, bir süre dinlendikten sonra Marmara Köşkü'ne gidişi, akşam Çankaya'ya dönüşü.

1932 - Atatürk'ün, öğleden sonra Ankara Orduevi'ni ziyareti, daha sonra Marmara Köşkü'ne gidişi, saat 19.00'da Anadolu Kulübü'ne gelişi.

1931 - TBMM'de ilköğretimin Türk okullarında yapılmasını zorunlu hale getiren yasa kabul edildi.

1925 - Doğu illerinin bir bölümünde ilan edilen sıkıyönetim 1 ay daha uzatıldı.

Atatürk'ün, vatandaşlara bayram mesajı: "...Bugünlerde Cumhuriyet, şanlı ordusunun kahramanlığı ve bütün vatan evlâtlarının koruma ve yardımı ile büyük bir gericilik tehlikesini bastırmak ve isyan ve ihanetin başlarını Cumhuriyet mahkemelerinin adaletinin pençesine teslim etmiş olmakla bir defa daha parlak bir zafer kazanmıştır."

Atatürk'ün, orduya bayram mesajı: "...Memleketi büyük bir gericilik ve gerileme tehlikesine karşı savunma yolunda yeniden büyük zafer kazanan komutanlarımızı, subaylarımızı ve askerlerimizi bu vesile ile selâmlarım." [Kocatürk]

1923 - Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber sabah Konya'dan Afyon'a hareketi.

Atatürk'ün Lâtife Hanım'la beraber Afyon'a gelişi ve Belediye binası önünde halka söylevi: "...Felâketlerden ancak millî benliğinize hâkim olduğunuz için kurtuldunuz!"

Atatürk'ün, Afyon Türkocağı'nda gençlere seslenişi: "...Milletin her vesile ile her vasıta ile böyle güven ve itimadını gördükçe kuvvetim artıyor!"

Atatürk'ün, Afyon Türkocağı şeref defterine yazdıkları: "...Afyon halkının, gençliğinin, aydınlarının kıymetli duygularını, millî egemenliğin korunmasındaki kesin kararlılıklarını kendi heyecanlı dillerinden işitmek benim için pek çok gönül ferahlığı ve güvene sebep olmuştur. Afyon halkı cidden memleketlerine, millî ülküye sahiptirler."

Atatürk'ün, Afyon Belediyesi tarafından şerefine verilen ziyafette konuşması: "...Milletimiz, son bulmuş Osmanlı Devleti yerine yeni Türkiye Devleti halinde varlığını göstermişse, bu milletimizin kendi hukukuna, kendi egemenliğine, kendi benliğine sahip olmasından ve millî menfaatleri dışında emellerden uzaklaşarak yürümesinden meydana gelmiştir.

Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber gece Afyon'dan Kütahya'ya hareketi. [Kocatürk]

1921 - İkinci İnönü Zaferi (23 Mart-1 Nisan 1921)

Yeni Yunan taarruzları.

Yunan kuvvetleri Bursa ve Uşak yönlerinde, iki ayrı koldan ileri bir saldırıya başladı.

1920 - Atatürk'ün, vilâyetlere, bağımsız livalara ve kolordulara düşman lehine çalışanlar hakkında telgrafı: "Düşman lehinde propaganda yapanlar, herhangi şekilde düşmanla haberleşenler ve millî uygulama ve kararlara karşı koyarak düşmanların amaçların gerçekleşmesine yardım ve herhangi şekilde casusluk yapanlar derhal tutuklanarak o husustaki kanun maddelerine dayanarak süratle cezalandırılacaklardır."

Atatürk'ün, kolordulara telgrafı: "...Millî emeller aleyhinde propaganda yapan Peyam-ı Sabah, Serbesti, Alemdar, Bosfor, Entanet gazeteleriyle aynı nitelikte olan bütün Rumca ve Ermenice gazetelerin Anadolu'ya sokulmaması uygun görülmüştür. Postanelerde sansür vazifesiyle görevlendirilenler tarafından bu hususun temin ettirilmesini arz ederiz."

Atatürk'ün, İstanbul hükümeti ile ilişkiyi sürdürmenin ülke için yararlı olacağını bildiren 14. Kolordu Komutanı Yusuf İzzet Paşa'nın telgrafına cevabı: "...İstanbul'daki Nezaretlerle bu koşullar altında haberleşmek, İngilizlerle haberleşmekten başka bir şey değildir!"[Kocatürk]

1916 - Atatürk'ün, Halep'ten trenle Resülayn (Ceylanpınar)'a gelişi.

1915 - Gelibolu/Çanakkale'de 5. Ordu'nun kurulması.

Gelibolu'da 5. Ordu'nun kurulması kararı ve komutanlığına Alman Generali Liman von Sanders'in atanması. (26 Mart 1915 günü Gelibolu'ya gelmiştir)

Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanlığı'nın emriyle Maydos Bölgesi Komutanlığı'nın genişletilerek "Müstahkem Mevki Rumeli Bölgesi Komutanlığı" adını alması ve komutanlığına -9. Tümen Komutanı- Albay Halil Sami Bey'in getirilişi (Bu düzenlemede Atatürk'ün komuta ettiği 19. Tümen, ordu yedeğine alınarak 3. Kolordu Komutanlığı'nın emrinde olmak üzere yine Maydos'ta bırakılmıştır.

Atatürk'e, Bulgar Hükümeti tarafından Sen Aleksandır Nişanı'nın Komandör rütbesi verilmesi.


ATATÜRKTODAY

Atatürk Time Dergisinin kapak sayfasında (24 Mart 1923)

Atatürk selected for the cover of Time Magazine (March 24, 1923)

1938 - Devlet tarafından Cumhurbaşkanı için satın alınan Savarona yatına, İngiltere'nin Southampton limanında bayrak çekme merasimi. Törende Londra Büyükelçimiz Fethi Okyar da hazır bulunmuş, yat teslim alınışını takiben Hamburg'da inşa edildiği fabrikada bakımdan geçirilip bazı değişiklikler yapıldıktan sonra 22.5.1938 günü buradan hareketle 1.6.1938'de İstanbul'a gelmiştir. [Kocatürk]

Atatürk'ün, Çankaya'da Başbakan Celâl Bayar'ı kabulü.

1934 - Atatürk'ün, Çankaya'da Danimarka Elçisi Axel Noergaard'ın güven mektubunu kabulü.

Atatürk'ün, akşamüzeri Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü (Araş) ve Bolu Milletvekili İsmail Hakkı (Uzmay) Beylerin evlerine uğrayışı, akşam Çankaya'ya dönüşü.

1933 - Atatürk'ün, gece Çankaya'da film izlemesi.

1931 - Mustafa Kemal Paşa Türk Ocakları’nı CHP ile birleştirme kararı hakkında demeç verdi.

Atatürk'ün, Türkocakları'nı Cumhuriyet Halk Partisi ile birleştirme kararı hakkında demeci: "...Kurtuluş tarihinden beri ilmî sahada halkçılık ve milliyetçilik ilkelerini yaymaya sadakatle ve imanla çalışan ve bu yolda memnuniyeti gerektiren hizmetleri geçmiş olan Türkocaklarının, aynı esasları siyasî ve pratik sahada gerçekleştiren partimle bütün manasıyla tek vücut olarak çalışmalarını münasip gördüm. Bu kararım ise, millî kuruluş hakkında duyduğum itimat ve güvenin ifadesidir!"

1930 - Atatürk'ün, Ankara'ya gelen Macar Dışişleri Bakanı Walko'yu kabulü

1927 - Eski Erzurum Belediye Başkanı ve Manisa milletvekili Nafiz (Dumlu) Bey tarafından, Erzurumluların saygı ve bağlılıklarını sunmak üzere Atatürk şerefine bir balo verilmesi.

1926 - Atatürk'ün, yeni Polonya Elçisi Bader'in güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.

1923 - Atatürk 24 Mart 1923 (ve 21 Şubat 1927)'de Time Dergisi'ne kapak oldu.

Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber Kütahya'ya gelişi ve Kütahya Lisesi'nde şerefine verilen çayda öğretmenlere seslenişi: "...Memleketimizi, toplumumuzu gerçek hedefine, saadet hedefine ulaştırmak için iki orduya ihtiyaç vardır. Biri vatanın hayatını kurtaran asker ordusu, diğeri milletin geleceğini yoğuran kültür ordusu!" [Kocatürk]

Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber gece Kütahya'dan Ankara'ya hareketi.

1923 - Mustafa Kemal Pasha is selected for the cover of Time Magazine's March 24, 1923 issue
(he is selected once again for the cover of Time Magazine and appears on the February 21, 1927 issue).

1922 - Akşehir'de bulunan Mustafa Kemal, ateşkes önerilerini olumlu buldu. Ancak buna karşı sunulacak tezlerin ve önerilerin güçlü olmasını istedi.

İtilaf Devletlerinin Paris'teki toplantılarında ateşkes sorunu görüşüldü. Lord Curzon ile Fransız Poincare arasında görüş ayrılıkları ortaya çıktı.

Mustafa Kemal Paşa'nın cepheden vekiller heyeti başkanlığına direktifi: "Mütareke teklifini iyi telakki etmek lazımdır. Biz, yalnız onların teklif ettiği şartları kabul edemeyeceğimizden, mukabik şartları öne süreceğiz."

Dışişleri Bakan Vekili Celâl (Bayar) Bey'in, İtilâf Devletleri'nin mütareke teklifi notasını Akşehir'de bulunan Atatürk'e bildirmesi. [Kocatürk]

Atatürk'ün, cepheden, Vekiller Heyeti Başkanlığı'na direktifi: "Mütareke teklifini iyi karşılamak lâzımdır. Biz yalnız, onların teklif ettiği şartları kabul edemeyeceğimizden karşı şartları öne süreceğiz."

Cemal Paşa'nın, Paris'ten Atatürk'e mektubu: "Sizi temin ederim ki, Enver gerek Anadolu'nun zararını ve gerek Rusya ile Anadolu arasındaki ilişkilerin bozulmasını gerektirecek hareketlerde bulunmak istedikçe ona şiddetle karşı koyarak onunla katiyen işbirliği yapmayacağım. Bütün kudret ve kuvvetimle onun hareketlerine mâni olacağım! Son söz: Bütün ruhumla ve varlığımla sizinle beraber çalışmaktan başka bir fikrim yok!" [Kocatürk]

1921 - İkinci İnönü Zaferi (23 Mart-1 Nisan 1921)

1920 - Atatürk'ün, İstanbul'un işgali üzerine Anadolu'ya kaçan milletvekillerini İngilizlerin izlemesi üzerine Bandırma'da 14. Kolordu Komutanı Yusuf İzzet Paşa'ya telgrafı: "İngilizler, milletvekillerinin İzmit üzerinden Anadolu'ya kaçmakta olduklarını haber almışlardır. Verilen bilgiye nazaran bun*dan sonra İzmit üzerinden kaçış imkânsız gösterilmektedir. ...Önlemlere girişilmiştir." [Kocatürk]

1919 - İngilizlerin Urfa'yı işgali.

1918 - Ruşen Eşref (Ünaydın) Bey'in, Atatürk'le Anafartalar savaşları üzerine uzun mülakatına başlaması (Atatürk'ün, o zaman annesi ve kız kardeşi ile oturmakta olduğu Akaretler'deki evinde gerçekleşen bu görüşme, 24 Mart 1918 günü başlamış, iki günlük bir aradan sonra 27 ve 28 Mart günleri de devam etmiştir. Bu görüşme, aynı yıl Yeni Mecmua'nın Çanakkale Zaferi için hazırlanan fevkalâde sayısında "Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile Mülakat" başlığı altında yayımlanmıştır. [Kocatürk]

1916 - Atatürk'ün Resülayn (Ceylanpınar)'dan otomobille saat 15.00'de Mardin'e gelişi.

1915 - Çanakkale cephesinin önem kazanması üzerine, Genelkurmay Başkanlığı'nca Gelibolu'da 5. Ordu'nun kurulması kararı ve komutanlığına Mareşal Liman von Sanders'in atanması.

Alman General Liman Von Sanders 5. Ordu Komutanligi'na getirildi (Alman ordusunda general olarak görev yapan Liman von Sanders'e Osmanlı ordusunda mareşal rütbesi verilmiştir). Bu ordunun ihtiyatini olusturacak 19. Tümen’in komutanligina ise Kurmay Yarbay Mustafa Kemal getirildi.

Liman von Sanders 24 Mart 1915’te görev alır, 31 Mart’ta görev bölgesine gider. Yanında Kolordu Komutanı Esat Paşa, 9. Tümen Komutanı Albay Halil Sami ve 19. Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal olmak üzere Kabatepe ve Alçıtepe’den muharebe sahasını görür.

Atatürk'ün, 25 Şubat 1915 tarihinden beri üstlendiği Maydos Bölgesi Komutanlığfnı Albay Halil Sami Bey'e devrederek 19. Tümen Komutanlığı'na dönüşü.

1915 - Liman von Sanders is appointed to command Turkish Fifth Army on Gallipoli.

1913 - Edirne falls to the Bulgarians.


ATATÜRKTODAY

1915 Çanakkale

1925 - Şeyh Sait’e bağlı kuvvetler Silvan’ı ele geçirdi.

1923 - Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber Ankara'ya dönüşü.

1922 - Franklin Bouillon'un, Paristen -Yusuf Kemal Bey aracılığıyla- Atatürk'e mektubu.

1921 - İkinci İnönü Zaferi (23 Mart-1 Nisan 1921)

Yunan kuvvetleri Bozöyük, Bilecik, Dumlupınar ve Sapanca'yı ele geçirdi.

Mart sonu 1919 - Atatürk'ün, İstanbul'da, İtalya Yüksek Komiseri Kont Sforza ile görüşmesi. (Kont Sforza'nın isteği ile gerçekleşen bu görüşmenin tarihi belli değildir. Olayların seyrine göre, muhtemelen Mart sonu veya Nisan başı 1919'da gerçekleşmiştir. Atatürk'ün yaveri Cevat Abbas (Gürer), hatıralarında, bu görüşme için şunları söylemektedir: "Atatürk, İstanbul'da bulunduğu ayların sonlarına doğru İtalya Mümessili Kont Sforza ve Papaz Mister Frew ile de ayrı ayrı ve fasılalı tarihlerde görüşmüştü. Aldığı kanaat acı idi; ağırdı."

Mart sonu 1919 - Atatürk'ün, İstanbul'da, Rahip Frew ile görüşmesi. (Rahip Frew'un isteği ile gerçekleşen bu görüşmenin tarihi belli değildir. Olayların seyrine gore, muhtemelen Mart sonu veya Nisan başı 1919'da gerçekleşmiştir).

1916 - Atatürk'ün, günü Mardin'de geçirişi.

1915 (24-26) - Alman General Liman von Sanders Çanakkale’de V. Ordu komutanı oldu.
Sanders'in Gelibolu'ya gelmesi, yeni savunma planı yapması, Atatürk'ün komutanı olduğu 19. Tümeni ordu ihtiyat kuvveti olarak kendine bağlaması.

1912 - Türk Ocağı, resmen 25 Mart 1912'de İstanbul'da kuruldu.
Türk Ocağı 1912'de kurulup birkaç defa kapanıp açılmasından sonra günümüze kadar gelen dernek.

Türk Ocağı'nın kuruluş çalışmaları 1911 yılında Askeri Tıbbiye öğrencileri arasında "190 Tıbbıye'li Türk Evladı" adına kaleme alınan beyanneme ile başlamıştır. Önce Balkan Savaşları ve hemen ardından başlayan I. Dünya Savaşı sonrası ortaya çıkan hava içerisinde kurulmuştur. Türk Ocağı dönem itibariyle güncel siyasetle ilgilenmekten ziyade "millilik" üst fikrinde birleşmiştir. İlk tüzüğünde de "Ocak zinhar siyasetle iştigal etmez" şeklinde kesin bir ilke yer almış ve "Ocak maksadını tahsile çalışırken sırf milli ve içtimai bir vaziyete kalacak, asla siyasetle uğraşmayacak ve hiçbir vakit siyasi fırkalara hadim olmayacaktır" denilmek suretiyle siyasi duruş açıkça ifade edilmiştir.

Türk Ocağı, beyannamenin yayınlanmasından sonra, öğrenci temsilcileri dönemin önde gelen milliyetçi aydınlarıyla görüşmeler yaparlar ve bir milli teşkilatın kurulmasını teklif ederler. Ön görüşmeleri takiben 20 Haziran 1911 tarihinde Ahmet Ağaoğlu'nun evinde yapılan toplantıda bu amaçla bir derneğin kurulması uygun görülür ve Dr. Fuat Sabit Ağacık'ın teklifiyle adının "Türk Ocağı" olması kararlaştırılır.

Ocak, resmen 25 Mart 1912'de İstanbul'da kuruldu. İlk başkanlığı Ahmet Ferit Tek, başkan yardımcılığını ise Yusuf Akçura üstlendi. 1913'de başkanlığına Hamdullah Suphi Tanrıöver getirildi. Derneğin önde gelenleri arasında Halide Edip Adıvar, Mehmet Emin Yurdakul, Ahmet Ağaoğlu, Ziya Gökalp, Mehmet Fuad Köprülü gibi isimler vardı.

1919 yılına kadar Turancı bir çizgide devam eden dernek "Büyük Turan" ülküsüne kısa sürede ulaşılamayacağını anlayarak Misak-ı Milli'ye yöneldi. Mondros Mütarekesinden sonra işgallere karşı İstanbul'da ünlü "Sultanahmet Mitingleri" gibi eylemler düzenledi. İstanbul'da direniş eylemlerinin örgütlenmesinde önemli rol oynadı. İşgal altındaki İstanbul'da baskılar artınca üyelerinin çoğu Anadolu'ya geçerek Kurtuluş Savaşı içerisinde aktif görevler aldı. Türk Yurdu ve Yeni Mecmua dergilerini çıkaran Türk Ocağı kısa sürede 100'den fazla şube açtı.

1925'de Hamdullah Suphi Tanrıöver başkanlığa getirilirken Mustafa Kemal ve Latife Hanım da fahri başkanlığa seçildi. 1931'de yerine Halkevleri kuruldu. 1949'da merkezi Ankara'da olmak üzere yeniden açıldı. 12 Eylül 1980'de her dernek gibi kapatıldı. 1986'da yeniden faaliyete geçti.

Kaynak: "Türk Ocağı," Vikipedi

* * *

Türk Ocağı'nın kuruluş çalışmaları 1911 yılında Askeri Tıbbiye öğrencileri arasında başlamıştır. Osmanlı Devleti bünyesindeki çeşitli milliyet mensuplarının varlıklarını korumak, geliştirmek ve kabil olursa bağımsızlıklarını elde etmek amacıyla yaptıkları faaliyetleri müşahede eden ve Türk varlığını bu gelişmeler karşısında tehlikede gören Tıbbıye'li öğrencilerin, aralarında yaptıkları faaliyetleri müşahede eden ve Türk varlığının bu gelişmelere karşısında tehlikede gören Tıbbıye'li öğrencilerin, aralarında yaptıkları toplantılardan sonra hazırladıkları beyanname, Türk Ocağı'nın kuruluş dayanağı oluşturmuştur. "190 Tıbbıye'li Türk Evladı" adına kaleme alınan bu beyannamede "Türk kavminin hayatı inkıraz yaşadığı" belirtilir ve buna "selefleri gibi lakayt kalamayacakları" ifade edilir.
Beyannamenin yayınlanmasından sonra öğrenci temsilcileri dönemin önde gelen milliyetçi aydınlarıyla görüşmeler yaparlar ve bir milli teşkilatın kurulmasını teklif ederler. Ön görüşmeleri takiben 20 Haziran 1911 tarihinde Ahmet Ağaoğlu'nun evinde yapılan toplantıda bu amaçla bir derneğin kurulması uygun görülür ve Dr. Fuat Sabit Ağacık'ın teklifiyle adının "Türk Ocağı" olması kararlaştırılır.

Aralarından seçilen geçici idare heyetinde, Mehmet Emin Yurdakul (Başkan), Dr. Fuat Sabit Ağacık (Veznedar) olarak görev alırlar.

Fiili kuruluştan yaklaşık dokuz ay sonra, 25 Mart 1912 tarihinde gerekli hazırlıklar tamamlanarak resmi kuruluş gerçekleştirilir.

* * *

Mehmet Emin Yurdakul (Türk Ocağı Kurucusu)

Mehmet Emin Yurdakul, Cumhuriyet dönemi Türk şairlerdendir. Türk Milli Edebiyat akımının öncü şairleri arasında yer almıştır.

Türk milletinin yüceliğini şiirlerinde haykıran ve "Millî şair" sıfatını alan Mehmet Emin Yurdakul, 1869'da İstanbul'da doğmuştur.

Temiz ve doğru olarak kullandığı Türk dili ile yazdığı şiirleri, Türk milletine, özellikle savaş dönemlerinde destek olmuştur. M..Emin Yurdakul ülkü sahibi insan vasfında olduğu için memuriyet döneminde sık sık yeri değiştirilmiştir. "Türk Yurdu" dergisinde kuruculuk yapmış, ancak Erzurum'a gitmesiyle dergiyi Yusuf Akçura'ya bırakmıştır. Birinci Dünya Savaşı sonunda hüznünü "Türk Hukuku" adlı düz yazıdan oluşan eseriyle dikkatleri çekmiştir. M. Emin Yurdakul, Türkçülük boyutundaki eserleriyle "Ben bir Türküm, dinim, cinsim uludur" diyerek fikirlerini ifade etmiştir. Savaş sırasında kahramanlık ve millî şuura dayanan şiirleriyle halka cesaret vermiştir. M. Emin Yurdakul'un şiirlerinin günümüzde de okunmasının ve sevilmesinin nedeni kullandığı saf Türkçedir.

Kaynak: Türk Ocakları Genel Merkezi Ülkü Ocakları Eğitim ve Kültür Vakfı |


ATATÜRKTODAY

Çanakkale Savaşı


1936 - Atatürk'ün, akşamüzeri C.H.P. Genel Sekreteri Recep Peker'in evine gidişi, dönüşte Kılıç Ali'nin evine uğrayarak Çankaya'ya dönüşü.

Atatürk'ün, gece Falih Rıfkı Atay'ın evine gidişi, geç saatlerde Çankaya'ya dönüşü.

1935 - Atatürk'ün, Çankaya'da Fransa'nın Suriye Fevkalâde Komiseri Kont de Martel ile Fransa Büyükelçisi Kammerer'i kabulü.

Atatürk'ün, Çankaya'da Bulgaristan Elçisi Pavlof'un güven mektubunu kabulü.

1934 - Atatürk'ün, akşam Kılıç Ali Bey'in evine gidişi, geç saatlerde Çankaya'ya dönüşü.

1933 - Atatürk'ün, dil çalışmalarına gösterdikleri yakın ilgi nedeniyle Millî Türk Talebe Birliği'ne telgrafı: "Millî ülküye ulaştıran öz dil yolunda durmadan, şaşmaz büyük adımlarla yürümeye verdiğiniz değerden dolayı sizi överim. Yürekten sevgiler çocuklarım!"

1925 - Atatürk'ün, Türkocakları üyelerine söyledikleri: "Bu gibi sosyal ocaklar hep batı memleketlerinde yoğunlaşmıştır. Şimdi doğu, bu boşluğun cezasını çekmektedir. Türk Cumhuriyeti'nin inkılâbı, ocaklara dayanmaktadır."

1923 - Mecliste yapmış olduğu sert eleştirileriyle tanınan Trabzon mebusu Ali Şükrü Bey öldürüldü.

Atatürk'e, Afgan Kralı Amanullah Han tarafından "Âliyülâlâ Nişanı" verilişi.
27 Mart 1923 tarihinde Afganistan Emiri (Kralı) tarafından Aliyülâlâ Nişanı irsal kılınmıştır.
Kaynak: Atatürk'ün Özlük Dosyası

Atatürk'ün, Çankaya'da, İcra Vekilleri Heyeti Başkanı Rauf (Orbay) Bey'le Dışişleri Vekili İsmet (İnönü) Paşa'yı kabulü ve görüşmesi.

1922 - Atatürk'ün, Sivrihisar'da Vekiller Heyeti ile, İtilâf Devletleri temsilcilerine verilecek cevabî notayı tespit etmesi.

1921 - İkinci İnönü Savaşı. (23 Mart-1 Nisan 1921)
Yunanlıların İnönü mevzilerine taarruza başlaması. Afyonkarahisar'ın Yunanlılar tarafından işgali. Afyon cephesindeki göğüs göğüse çarpışmalardan sonra Türk birlikleri geri çekildi.

1920 - Mustafa Kemal, Anadolu'ya geçmekte olan Celalettin Arife, bulunduğu Düzce'ye telgraf çekerek, Ankara'da toplanacak yeni meclis konusunda destek istedi.

Atatürk'ün, İstanbul'dan Ankara'ya gelmekte olup o esnada Düzce'de bulunan son Osmanlı Meclis-i Mebusan Başkanı Celâlettin Arif Bey'e telgrafı: "...19 Mart 1919 tarihli bildiriyi inceledikten sonra yer alan esasları destekleme ve seçimlerin hızlandırılmasıyla toplantının bir an evvel temini için bu görüşümüzün sizin tarafınızdan da kısa bir bildiri şeklinde kamuoyuna şimdiden bildirilmesi ve ilânını faydalı görüyoruz."

Atatürk'ün, 14. Kolordu Komutan Vekili Albay Bekir Sami (Günsav) Bey'e telgrafı: "Yusuf İzzet Paşa Hazretlerinin dahi İstanbul'la haberleşmesine müsaade edilmemesi, vatan menfaatlerinin gereğidir. Paşa'ya, vaziyetin önemini tekrar izaha çalıştık. Ümit ederiz ki, kendileri de bu noktanın nezaket ve önemini takdir edeceklerdir."

Celâlettin Arif Bey'in, Atatürk'ün 27 Mart 1920 tarihli telgrafına cevabı: "Yazınızda bildirilen 19 Mart 1920 tarihli bildiriyi görmedim. Bir olağanüstü meclisin toplanması ne kadar isabetli ise de böyle bir meclisin elden geldiği kadar kanuna uygun olması lâzımdır. ...Ankara'ya varışımda danıştıktan sonra bir bildiri yazmak görüşündeyim(!)" [Kocatürk]

Mart sonu 1919 - Atatürk'ün, İstanbul'da, İtalya Yüksek Komiseri Kont Sforza ile görüşmesi. (Kont Sforza'nın isteği ile gerçekleşen bu görüşmenin tarihi belli değildir. Olayların seyrine göre, muhtemelen Mart sonu veya Nisan başı 1919'da gerçekleşmiştir. Atatürk'ün yaveri Cevat Abbas (Gürer), hatıralarında, bu görüşme için şunları söylemektedir: "Atatürk, İstanbul'da bulunduğu ayların sonlarına doğru İtalya Mümessili Kont Sforza ve Papaz Mister Frew ile de ayrı ayrı ve fasılalı tarihlerde görüşmüştü. Aldığı kanaat acı idi; ağırdı."

Mart sonu 1919 - Atatürk'ün, İstanbul'da, Rahip Frew ile görüşmesi. (Rahip Frew'un isteği ile gerçekleşen bu görüşmenin tarihi belli değildir. Olayların seyrine gore, muhtemelen Mart sonu veya Nisan başı 1919'da gerçekleşmiştir).

1916 - Atatürk'ün, saat 16.00 sıralarında Diyarbakır'a gelerek göreve başlaması.

1914 - Atatürk'ün, Sofya'dan Harbiye Nezareti'ne yazısı: "Bir ataşemiliterin memuriyet şerefine uygun bir yer tutabilmek ve demirbaş eşya alabilmek için Nezaret'çe para gönderilmesi." (Bu yazı üzerine Harbiye Nezareti tarafından, kiralanacak evin eşya alımında kullanılmak üzere 219 Osmanlı lirası gönderilmiştir). [Kocatürk]

ATATÜRKTODAY

1921 İkinci İnönü Zaferi (23 Mart-1 Nisan 1921)



1915 Çanakkale

1938 - Paris'ten davet edilen Prof. Dr. Fiessinger'in Ankara'ya gelişi ve Çankaya'da Atatürk'ü muayenesi.

1935 - Atatürk'ün, saat 19.30'da Cumhuriyet Halk Partisi Ankara İl Balosu'nu şereflendirmesi.

1933 - Atatürk'ün, gece Çankaya'da film izlemesi.

1931 - Atatürk'ün, Çankaya'da Afgan Elçisi Sultan Ahmet Han ve İran Elçisi Mirza Sadık Han'ın güven mektuplarını kabulü ve Elçilerin konuşmalarına cevap konuşmaları. [Kocatürk]

1926 - Atatürk'ün, Giresun Heyeti'ni kabulü.

1923 - Atatürk'ün, Çankaya'da Antep ve Kilis heyetlerini kabulü ve bilgi alışı.

1922 - Atatürk'ün, Sivrihisar'dan Akşehir'e hareketi.

T.B.M.M. Başkanlığı Özel Kalem Müdürü Hayati Bey'in, cephede bulunan Atatürk'e -Fikriye Hanımın sağlığı ile ilgili- telgrafı: "Fikriye Hanımefendi, yataktan kalkmıştır." [Kocatürk]

1921 - İkinci İnönü Zaferi (23 Mart-1 Nisan 1921)

Batı Cephesinde Kanlısırt ve Metristepe mevzilerinin Yunanlıların eline geçmesi.

Doğu Cephesi kuvvetlerinin Moskova Anlaşması gereğince Batum, Ahıska ve Ahılkelek'i boşaltması (TBMM Hükümeti ile Sovyetler Birliği arasında "Moskava Anlaşması": 16 Mart 1921).

Afyon'un İşgali:
Yunanlılar tarafından Kurtuluş Savaşında Afyonkarahisar'ın işgal edilmesi. 28.3.1921 -7.4.1921 ile 13.7.1921 - 27.8.1922 tarihleri arasında iki kez Yunan işgalinde kalmıştır. Yunanlılar kaçarken kenti yakıp yıkmışlardır. Başkomutanlık Savaşı ile Türklerin eline geçmesi nedeniyle şimdi 26-30 Ağustos günleri arasında 5 gün süren tören ve eğlencelerle Zafer Haftası kutlanmaktadır.

1920 - Antep'te Fransızlara karşı direnişiyle ünlenen Şahin Bey şehit oldu.
Fransız kuvvetlerinin Kilis, Antep yolunu kapatan Teğmen Şahin komutasındaki milli kuvvetlerle çarpışması ve Şahin Bey'in şehit oluşu.

İngilizlerin elinde bulunan Geyve Boğazı'nın milli müfrezeler tarafından işgali.

Atatürk'ün, yabancı millet temsilciliklerine doğu vilâyetlerindeki Ermeni zulümlerini protesto eden telgrafı.

Atatürk'ün, İstanbul ile haberleşmenin kesilmesini gerektirecek bir vaziyetin doğmadığı görüşünü ifade eden Yusuf İzzet Paşa ve Albay Fahrettin (Altay) Bey hakkında, Kâzım Karabekir'e telgrafı: "...Yusuf İzzet Paşa ile Fahrettin Bey'in vaziyetlerini millî esaslarımız açısından hoş göremediğimizi arz eyleriz." [Kocatürk]

1917 - Atatürk'ün, akşam üzeri, Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey'le beraber Dağkapısı dışındaki Süvari Bölüğü'nü denetlemesi.

1916 - Atatürk'ün, Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) ve Kolordu Baştabibi'yle beraber Diyarbakır Hükümet Konağı'na giderek Vali Vekili Bedri Bey'le, erzak ve taşıma araçları hakkında görüşmesi.

1915 - Tengerdere–Domuzdere Arasında Boğaz'ın Ortasına Doğru 19 Mayından Oluşan Son Mayın Hattının Kurulması.


ATATÜRKTODAY

1915
Çanakkale’nin cehennemi andıran savaşlarında her zaman askerleri ile beraber
siperlerde olan Mustafa Kemal

1938 - Atatürk'ü muayene eden Prof. Dr. Fiessinger'in, hazırladığı raporu Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği'ne sunması.

1933 - Atatürk'ün, Çankaya'da Amerika Büyükelçisi Sherrill'in veda ziyaretini kabulü.

1928 - Atatürk'ün, Çankaya'da Yunan Elçisi Jean Papas ile Danimarka Elçisi Otto Cari Mohr'un güven mektuplarını kabulü ve Elçilerin söylevlerine cevap konuşmaları.

1922 - Atatürk'ün, İkinci İnönü Zaferi'nin yıldönümü nedeniyle ordulara genelgesi: "...Zalim dünyaya karşı milletimizi baştan başa boğazlayabileceğini ilân ve üstlenen istilâcı ve mağrur bir düşman, geçen senenin 30 Mart günü yerlere serilerek hakkın galibiyetine boyun eğmişti. Tarihimizin en şerefli kahramanları arasına giren İkinci İnönü şehitlerine fatihalar, gazilerine minnet ve teşekkürler sunmaya, bütün cephedeki arkadaşlarımı davet ediyorum."

1921 - İkinci İnönü Zaferi (23 Mart-1 Nisan 1921)

Yunanlılar Metristepe'den tekrar saldırıya geçerek, Söğüt'ü ele geçirdi. Ancak büyük kayıplar vermelerine rağmen geri çekilmeyen Yunanlılar, Çeşme, Sakız ve Nazilli'de Rumları silah altına aldı.

Fevzi Paşa (Çakmak) bütün harekâtın İsmet Paşa (İnönü) tarafından yönetilmesini emretti.

1920 - Yarbay Rahmi Bey, Anzavur'a bağlı askerler tarafından öldürüldü.

Atatürk'ün, Kâzım Karabekir'in Kafkasya'da Bolşevik ordularına karşı hazır olunması teklifine cevabı: "15. Kolordu'nun, Bolşevik orduları karşısında Kafkaslarda hakim bir vaziyette varlığını göstermesi ve bunun için hareket imkânı oluşunca faaliyete geçmesi hakkındaki görüşünüze tamamen iştirak ediyorum." [Kocatürk]

Mart sonu 1919 - Atatürk'ün, İstanbul'da, İtalya Yüksek Komiseri Kont Sforza ile görüşmesi. (Kont Sforza'nın isteği ile gerçekleşen bu görüşmenin tarihi belli değildir. Olayların seyrine göre, muhtemelen Mart sonu veya Nisan başı 1919'da gerçekleşmiştir. Atatürk'ün yaveri Cevat Abbas (Gürer), hatıralarında, bu görüşme için şunları söylemektedir: "Atatürk, İstanbul'da bulunduğu ayların sonlarına doğru İtalya Mümessili Kont Sforza ve Papaz Mister Frew ile de ayrı ayrı ve fasılalı tarihlerde görüşmüştü. Aldığı kanaat acı idi; ağırdı."

Mart sonu 1919 - Atatürk'ün, İstanbul'da, Rahip Frew ile görüşmesi. (Rahip Frew'un isteği ile gerçekleşen bu görüşmenin tarihi belli değildir. Olayların seyrine gore, muhtemelen Mart sonu veya Nisan başı 1919'da gerçekleşmiştir).


ATATÜRKTODAY

30 Mart 1922
Rus Elçi ve askeri ateşe ile Afyon Çay'da denetimdeyken



30 Mart 1922
Gazi Mustafa Kemal, Rus ve Azerbaycan Heyetleri ile Afyon Çay’da denetimde


1938 - Atatürk'ün hastalığı hakkında Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğince ilk defa resmi tebliğ yayınlaması. Cumhurbaşkanlığı genel sekreterliği Atatürk'ün sağlık durumunda endişe verecek bir durum olmadığını, doktorlar tarafından kendisine istirahat önerildiği yolunda bir açıklama yapıldı.

Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği'nin, -Fransa'dan da*vet edilen Prof. Dr. Fiessinger'in Atatürk'ü muayenesinden sonra- Atatürk'ün hastalığı hakkında ilk resmî bildiri yayımlaması (bu bildiride, Fiessinger'in muayenesi sonucu Atatürk'ün sağlığında endişe verici bir durum olmadığının belirlendiği ve kendisine 1,5 ay kadar istirahat tavsiyesinin yeterli görüldüğü belirtilmiştir). [Kocatürk]

Prof. Dr. Fiessinger'in, akşam Ankara'dan trenle İstanbul'a hareketi.

Atatürk'ün, Çankaya'da Başbakan Celâl Bayar'ı kabulü.

1937 - Atatürk'ün, Amerika'da Tylers Okulu'nda meydana gelen patlama ve can kaybı nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Roosevelt'e başsağlığı telgrafı.

Atatürk'ün, akşamüzeri kız kardeşi Makbule Hanım'ın kaldığı köşke gelişi, bir süre dinlendikten sonra ayrılışı.

1922 - Darülfunun'da öğrenciler Rıza Tevfik'in (Bölükbaşı) konferansında olay çıkararak, filozofu protesto etti. Rıza Tevfik'le birlikte Cenab Sahabettin, Barsamyan, Hüseyin Daniş ve Ali Kemal'in derslerine girmeme kararı alındı.

Atatürk'ün, beraberinde İsmet Paşa olduğu halde Akşehir'den Çay'a gelişi ve öğleden sonra Çay yöresinde 1. Ordu birliklerinin geçit resmini izlemesi.

Atatürk'ün, cephede komutanlarla görüşmesi ve II. İnönü Zaferi'nin yıldönümü nedeniyle söyledikleri: "...Arzu ediyorum ki, bütün askerlere kazandıkları bu zafer gününün yüceliğini hatırlatırken Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin ve fedakâr Türkiye halkının, kahraman ordumuzun yakında düşmanı mukaddes ana topraklarımızdan çıkaracağını da kesin güven ve imanla beklediklerini söyleyesiniz!"

1921 - İkinci İnönü Zaferi (23 Mart-1 Nisan 1921)

Mart sonu 1919 - Atatürk'ün, İstanbul'da, İtalya Yüksek Komiseri Kont Sforza ile görüşmesi. (Kont Sforza'nın isteği ile gerçekleşen bu görüşmenin tarihi belli değildir. Olayların seyrine göre, muhtemelen Mart sonu veya Nisan başı 1919'da gerçekleşmiştir. Atatürk'ün yaveri Cevat Abbas (Gürer), hatıralarında, bu görüşme için şunları söylemektedir: "Atatürk, İstanbul'da bulunduğu ayların sonlarına doğru İtalya Mümessili Kont Sforza ve Papaz Mister Frew ile de ayrı ayrı ve fasılalı tarihlerde görüşmüştü. Aldığı kanaat acı idi; ağırdı."

Mart sonu 1919 - Atatürk'ün, İstanbul'da, Rahip Frew ile görüşmesi. (Rahip Frew'un isteği ile gerçekleşen bu görüşmenin tarihi belli değildir. Olayların seyrine gore, muhtemelen Mart sonu veya Nisan başı 1919'da gerçekleşmiştir).

İngilizlerin Merzifon'u işgali.

Damat Ferit Paşa'nın İngiliz Yüksek Komiseri Amiral Calthorpe'a İngiliz himayesini isteyen bir proje vermesi.

Boğazlayan kaymakamı Kemal Bey'in Ermeni tehciri dolayısıyla, Divanı Harp kararıyla, İstanbul'da idamı ve ertesi gün halkın olayı büyük gösterilerle protesto etmesi. .

ATATÜRKTODAY

1915
Mustafa Kemal Çanakkale'de

1938 - Prof. Dr. Fiessinger'in, akşam ekspresle İstanbul'dan Paris'e hareketi ve gazetecilere Atatürk hakkında söyledikleri: "Bu kadar dinamizmin, bu kadar zekâ ve canlılığın bir arada toplanması pek enderdir. Zamanımızın birçok büyük adamlarıyla temas ettim; fakat Büyük Şefiniz Atatürk, bunlardan hiçbiriyle bir tutulamaz!" [Kocatürk]

Atatürk'ün, Çankaya'da Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'ı kabulü.

1937 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Çubuk Barajı'na kadar bir gezinti yaptıktan sonra Çankaya'ya dönüşü.

1925 - İsyan bölgesinde Divan-ı Harp’çe verilen idam cezalarının ayrıca onay gerektirmeden yerine getirilmesi hakkındaki kanun kabul edildi.

1925 - Ordu birlikleri Lice ve Silvan’ı ele geçirdi.

1923 - Eski Bahriye Nazırı ve 4. Ordu Komutanı merhum Cemal Paşa'nın eşi Senia Cemal Hanım'ın, Münih'ten Atatürk'e, evliliğini tebrik eden mektubu: "...Sizi bütün kalbimle tebrik eder ve Cenab-ı Hak'tan pek çok zamanlar sevgili eşinizle beraber mesut ve bahtiyar yaşamınız için dua ederim. ...Eşiniz hanımefendiyi de tebrik eder, gözlerinden öperim, İsmet Bey'le [Cemal Paşa'nın yaveri] kendilerine bir sırmalı maşlah takdim ediyorum. Eski Osmanlılarda gelinlere sırmalı bir şey hediye etmek, âdeta bir uğur sayılıyordu, inşallah hayırlı bir barış yaparak en mesut dakikalarında bazı akşam bunu giyerek, burada da kendi saadet ve bahtiyarlıklarına dua eden bir kız kardeşleri olduğunu hatırlarlar." [Kocatürk]

1922 - Atatürk'ün, Çay'dan hareketle Akşehir'e dönüşü.

Atatürk'ün. II. İnönü Zaferi'nin yıldönümü nedeniyle Azerbaycan Elçisi Abilof'un tebrik telgrafına cevabı: "...Ben eminim ki, milletlerin hak ve bağımsızlığına hürmet etmeyen ve bütün insanlığı zulüm ve zorla hükmü altında ezmek isteyenler, şu mukaddes savaşta er geç mağlup olacaklardır." [Kocatürk]

1921 - İkinci İnönü Zaferi. (23 Mart-1 Nisan 1921)

Türk karşı taarruzu ve Yunanlıların geri çekilmeye başlaması.

Metristepe'de Yunanlılar tarafında püskürtülen Türk saldırısı, İsmet Paşa tarafından tekrar başlatıldı. Yunanlılar süngü saldırısıyla mevzilerinden atıldı.

1920 - Lüleburgaz Kongresi toplandı.

1920 - Antep Savunması.

1919 yılının Ocak - Ekim ayları arasında Gaziantep İngiliz işgalinde iken Fransızlara bırakıldı. Fransızların Ermenilerle bir olup halka eziyet etmeleri üzerine Antep halkı örgütlendi. Fransız takviye birliklerinin Antep'e gelişini durduran Teğmen Said (takma adı Şahin) şehit olunca halk coştu. 31.3.1920'de Atatürk'ün emri ile gelen Kılıç Ali Bey, Kuvvay-ı Millîye'nin başına geçti ve Antep cephesinde üstün Fransız kuvvetleri önünde halk direnerek kanlı savaşlar verdi. Sonunda 9.2.1921'de kenti Fransızlar işgal etti. TBMM'de 6 Şubat 1921 tarihinde çıkarılan 93 sayılı kanunla bu kahramanlar kentine "Gazi Ayıntab" unvanı verdi. 1928 yılında adı "Gaziantep" şeklini aldı.
Kaynak: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Sözlüğü 1918-2000

Mart sonu 1919 - Atatürk'ün, İstanbul'da, İtalya Yüksek Komiseri Kont Sforza ile görüşmesi. (Kont Sforza'nın isteği ile gerçekleşen bu görüşmenin tarihi belli değildir. Olayların seyrine göre, muhtemelen Mart sonu veya Nisan başı 1919'da gerçekleşmiştir. Atatürk'ün yaveri Cevat Abbas (Gürer), hatıralarında, bu görüşme için şunları söylemektedir: "Atatürk, İstanbul'da bulunduğu ayların sonlarına doğru İtalya Mümessili Kont Sforza ve Papaz Mister Frew ile de ayrı ayrı ve fasılalı tarihlerde görüşmüştü. Aldığı kanaat acı idi; ağırdı."

Mart sonu 1919 - Atatürk'ün, İstanbul'da, Rahip Frew ile görüşmesi. (Rahip Frew'un isteği ile gerçekleşen bu görüşmenin tarihi belli değildir. Olayların seyrine gore, muhtemelen Mart sonu veya Nisan başı 1919'da gerçekleşmiştir).

1915 - 5. Ordu Komutanı Mareşal Liman von Sanders'in, 3. Kolordu Komutanı Esat (Bülkat) Paşa'yla beraber Maydos (Eceabat'a) gelişi ve 19. Tümen Komutanı Atatürk ve 9. Tümen Komutanı Albay Halil Sami Bey'i de yanına alarak, Kabatepe ve Alçıtepe bölgelerinde savunma düzeni bakımından incelemelerde bulunması.

1909 - 31 Mart Olayı.


ATATÜRKTODAY