TANIM

Spor karşılaşmalarını uluslararası kurallara uygun olarak yetki ve otoritesiyle yöneten kişidir.

GÖREVLER
- Karşılaşma süresince uluslararası kuralları uygular, oyunun centilmence ve kurallar içinde oynanmasını sağlar,
- Karşılaşma öncesi takımları ve oyuncuları kontrol eder; sahanın, kalenin, potanın, diğer filelerin, topun durumunun, ölçülerinin uluslararası standartlara uygunluğunu denetler,
- Karşılaşmayı başlatmak üzere takımları sahaya çağırır, kura ile oyuna başlayacak takımı belirler ve düdük çalarak oyunu başlatır,
- Karşılaşma süresince uluslararası oyun kurallarına aykırı olan davranışları saptayarak tarafsızca ceza verir,
- Karşılaşma sırasında hatalı davranan veya centilmenliğe aykırı hareket eden oyuncuya ihtar verir, bu tutumun tekrarı halinde oyuncuyu oyun dışı bırakır ve bu durumu yetkili makama raporla bildirir,
- Hakemler toplu takım oyunlarında ve güreş, boks gibi bireysel müsabakalarda etkin görev alırken, atletizm dalları, yüzme, halter, buz pateni vb. de sadece puanlama yaparlar.
- Karşılaşma sonunda skor ve zaman raporu tutar, saptadığı düzensizliklerle birlikte diğer olayları geniş olarak belirten bir rapor düzenler, raporu federasyona ve diğer ilgililere sunar.

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

- Kol saati, düdük, kronometre,
- Bayrak (yan hakemler için),
- Not defteri, kalem vb. malzeme, sarı, kırmızı kartlar.

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Futbol hakemi olmak isteyenlerin;
- Spora karşı ilgili,
- Bedence güçlü ve dayanıklı,
- Gözleri iyi gören,
- Tutarlı, güvenilir, sabırlı,
- Otoriter, disiplinli,
- Tarafsız, dürüst,
- Kesin, çabuk ve baskı altında doğru karar verebilme,
- Başkalarını etkileyebilme yeteneklerine sahip
kimseler olmaları gerekir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Spor karşılaşmaları, açık havada çim ya da toprak sahada ve kapalı spor salonlarında yapıldığından hakemler sürekli bu ortamlarda çalışırlar. Hakem görevini yaparken sporcularla federasyon üyeleriyle, teknik direktör ve antrenörlerle, ilk yardım ekibi ve diğer görevliler ile iletişimde bulunur.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Lisanslı spor hakemleri, Merkez Hakem Kurulunun emriyle; organize edilen çeşitli müsabakalarda bulundukları klasmanlara göre orta ve yan hakem olarak görev alırlar. Ayrıca okullar arası spor karşılaşmaları ve diğer özel kulüpler arası karşılaşmalarda da görev alabilirler. Spor hakemi olabilmek için kişinin geçimini sağlayabileceği bir mesleği olduğunu ispat etmesi gerekmektedir. Bundan da hakemlik mesleğinin ek bir meslek ya da bir hobi gibi düşünülmesi gerektiği sonucu çıkmaktadır.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Hakemlik; spor federasyonlarına bağlı, merkez hakem kurullarının yönetiminde, ihtiyaç belirtilen illerin, gençlik ve spor il müdürlükleri bünyesinde açılan “Aday Hakem” kurslarında verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

Aday hakem olmak isteyenlerde aranan özellikler şunlardır;
- TC vatandaşı olmak,
- Hakemlik yapmaya engel bir sağlık sorunu olmadığını belgeleyen sağlık kurulu raporu olmak,
- İyi ahlak ve dürüst kişiliğe sahip olmak,
- 18-25 yaşlar arasında olmak,
- En az lise veya dengi okul mezunu olmak,
- Sabıkası olmamak,
- Spor kulüplerinde görevli olmamak, antrenör, menajer, teknik direktör, lisanslı ve faal sporcu olmamak,
- Geçimini sağlayacak bir işi olmak gerekmektedir.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
- Aday hakem kursları 10 gün süreli olup günde iki saat ders verilir.
- Aday hakem kursu süresince uluslararası oyun kuralları, uygulamalı ve teorik olarak öğretilir. Kurs bitiminde, kursiyerler yazılı, sözlü sınavlara ve kondisyon testlerine tabi tutulurlar. Başarılı olanlar, aday hakem olurlar. Aday hakemler en az bir yıl, en çok iki yıl il hakem kurulları gözetiminde saha denemelerine katılırlar. Saha denemelerinde başarılı olan aday hakemler, il hakem kurullarının teklifi ve Merkez Hakem Kurulunun onayı ile "İl Hakemliği" ne hak kazanırlar ve hakemlik lisansı alırlar.

MESLEKTE İLERLEME
Hakemlerin yükselmeleri, Spor Federasyonu Merkez Hakem Kurulu tarafından yapılan değerlendirme sınavları ile mümkün olmaktadır. Sınavlarda başarılı olanlar İl Hakemliği'nden sonra sırayla Yan Klasman, C Klasmanı, B Klasmanı ve A Klasmanına yükselebilirler. Örneğin futbolda A Klasmanında en az iki yıl bulunma başarısını gösteren, 43 yaşını geçmemiş, lisan bilen hakemler FİFA hakemliğine aday olabilirler.
BENZER MESLEKLER: Antrenörlük.

BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
- Eğitim süresince herhangi bir kazanç söz konusu değildir.
- Hakemlerin karşılaşma başına alacakları ücretler Gençlik ve Spor Bakanlığına Bağlı Spor Federasyonu tarafından belirlenir.
- Ücretlere ek olarak farklı şehirlerdeki karşılaşmalarda hakemlere tazminat ve görevlendirildikleri il ile ikamet ettikleri il arasındaki uzaklığa göre yolluk ödenir.

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
· İlgili eğitim kurumları,
· Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,
· Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl Müdürlükleri.

Kaynak: İskur