Sebze ve meyveler karanlıkta mı saklanmalı?

[EbruLi]

Sebze ve meyveler karanlıkta mı saklanmalı?

Hiç düşündünüz mü, sebze ve meyveler de diğer canlılar gibi gece ve gündüz ayrımını yapabiliyorlar mı diye…

Current Biology dergisinde yayınlanan bir çalışmaya göre; sebze ve meyvelerin biyolojik saati, dallarından koparıldıktan sonra bir süre daha çalışmaya devam ediyor ve hücreler aktif kalıyor. Yapılan çalışmalarda; ayrıca meyve ve sebzelerin gece gündüz döngüsüne maruz kalmasının onları daha doğal ve sağlıklı kıldığı belirtildi. Öte yandan bitkileri sadece karanlıkta bırakmanın, besin içeriğini olumsuz etkilediği de iddia edildi.

Lahana yaprakları ile yapılan deneylerde; bazı numuneler üç gün boyunca 12 saatlik gece gündüz döngüsüne maruz tutuldu, bazıları ise tamamen karanlık ortamda bırakıldı. Deney sonucunda; doğal gece gündüz döngüsüne bırakılanlar sebze ve meyvelerde daha yüksek seviyede yararlı maddelere, hatta kanserle savaşan önemli kimyasallara rastlandı.

Uzmanlar; meyve ve sebzelerin koparıldıklarında halen canlı olduğunu, faydalı kimyasalları üretmeye devam ettiklerini söylüyor. Gün ışığında da bu faydalı kimyasalların üretimi artıyor. Buzdolabında veya depo gibi karanlık yerlerde ise bu yararlı kimyasallar oluşamıyor. Amerika’daki Rice Üniversitesi’nden biyokimyacı Profesör Janet Braam, “Meyve ve sebzeler, hasat sonrasında hemen ölmezler. Sağlığımız için meyve ve sebzeleri, ışık karanlık döngüsü içinde saklamalıyız. Buzdolaplarının da buna göre imal edilmesi gerekiyor” diyor. Uzmanlar, geçici bir çözüm olarak meyve ve sebzeleri; faydalı kimyasalların en fazla olduğu gündüz vakitlerinde dondurup saklamayı tavsiye ediyor.

Yapılan araştırmalarda; içinde glukosinolat adı verilen kanserle savaşan bileşiklerin bulunduğu turpgiller kullanıldı. Gece-gündüz döngüsüne maruz bırakılan turpgillerde; kanserojen maddeleri ortadan kaldıran enzimlerin salgılanmasında artış olduğu görüldü.

sebze-meyveler-1_240615Bitkilerin koparıldıktan sonra da yaşamsal faaliyetleri devam ediyor diyen uzmanlara göre bu süre patates için altı ay, yeşil yapraklı sebzeler için ise bir iki gündür. “Bitkilerin içindeki enzimatik faaliyetlerin devam etmesi için gün ışığına ihtiyacı var. Yeni nesil buzdolaplarında, sebzelere bir şekilde gün ışığına benzer bir ışık verilirse, topraktan yeni kopmuş gibi fayda sağlayacaktır. Yine de en ideali; meyve ve sebzeleri hemen tüketmek. Her bitkinin bir metabolizması vardır. Bunu belirleyen en önemli şey de ortam ısısıdır. Mesela bir bitki 37 derecede, açık havada bırakıldığında ölüyor. Yani ışık alsın diye bitkiyi balkonda bekletemeyiz. Bitki, oda sıcaklığından daha sıcak ısıda kalmamalı.”

Bu araştırma; meyve ve sebzelerin koparıldıktan sonra uygun koşullar altında saklanmaları halinde, antioksidan oranlarını koruyabildiklerini gösteriyor. Özellikle buzdolabı ritimlerinin de doğanın ritmine, güneşin doğup batmasına göre düzenlenmesi öneriliyor.

Eskiden evlerde fıskiyeli havuzların altında, loş ve serin yerde karpuzlar, domatesler saklanırmış. Meyve ve sebzeler; evin kuzeyine bakan, güneş görmeyen kilerlerde saklanırdı. Küplerde pekmezler olurdu. Şimdi bunlar kalmadı. Tahta dolap, küp, kese kağıdı, testiniz varsa; besinleri bunların içinde saklayın.