Amerikan tarihini değiştiren Rosa Parks

**semragül** · 07.02.2016, 06:31

Amerikan tarihini değiştiren Rosa Parks

Alabama’nın Montgomery şehrinde,42 yaşındaki siyahi bir kadın terzi,şehir fuarındaki işinden akşam saat 6’da çıkar.Çok yorgundur ve tek istediği bir an önce evine ulaşmaktır.Belediye otobüsünün ortasındaki ‘değişken’ statülü koltuklardan birine oturur.

Montgomery belediye otobüslerindeki ilk 4 sıra koltuklar,derisi beyaz olan yolculara aittir.Siyah derili insanlar, belediye otobüslerinin yolcularının toplamda yüzde 75’ini oluşturmalarına rağmen,onlara otobüslerin en arka koltukları ayrılmıştır.

Ortadaki değişken statülü koltuklarsa beyazların sıraları doluncaya kadar siyahların da oturabilecekleri koltuklardır.Beyaz sıralar dolduğunda ya da şoför istediğinde siyahlar oturdukları bu koltukları boşaltıp daha arkaya geçmek zorundaydılar.Eğer arkada da yer yoksa ayakta durmaları,eğer ayakta duracakları yer de yoksa otobüsten inip bir sonrakini beklemeleri gerekiyordur.

Parks bir gün otobüse binip ücretini ödediğinde,James Blake adlı şoför inip arka kapıdan binmesini ister.Otobüsten inen Parks,arka kapıdan binmez ve bir sonraki otobüsü bekler.Bir daha da şoförün Blake olduğunu gördüğü hiçbir zaman otobüse binmez.Ancak 1 Aralık 1955 günü çok yorgundur ve şoförün de Blake olduğunu baştan farketmez.

Bazı beyaz yolcular ayakta kalınca şoför yerinden kalkıp arkaya doğru yürüyerek,değişken statülü koltuklardaki siyahlara ‘kalkın’ şeklinde bir el işareti yapar.Şoförün uyarısı üzerine değişken statülü koltukların ilk sırasındaki,üçü de erkek olan diğer siyah yolcular kalkarak arkaya yönelir.

Rosa Parks’ın yanında cam kenarında oturan erkek yolcu da kalkar.Rosa Parks da hareketlenir ancak kamu düzeninin aksi tarafına.Cam kenarındaki koltuğa kayar ve artık yorgunluktan bitkin düşmüş bir insana özgü kayıtsızlıkla,hiç hesapsız hiç plansız şoförün gözlerine bakmaya başlar.

Herkes büyük bir şok yaşıyordur.Kamu düzeni tehdit altındadır.Blake, ‘neden kalkmıyorsun?’ diye kızgınlıkla sorar.Parks yanıt verir: ‘Çünkü kalkıp yerimi bir başkasına vermem gerektiğine inanmıyorum.’Şoför otobüsü durdurur ve polis çağırır.Rosa Parks tutuklanır.

Otobüsten indirilirken,kendisini çekiştiren polise, ‘neden beni itip kakıyorsunuz?’ diye sorar.Polis devlet adına konuşur: ‘Bilmiyorum,yasa yasadır ve sen de bir tutuklusun’. Rosa Parks, ‘’tutuklanırken tek bildiğim, bir daha asla bu aşağılamayı kabullenmeyeceğim ve bu utancın yolcusu olmayacağımdı’’ diye hatırlıyor.

1992 yılında Parks,katıldığı bir programda şöyle konuşur:

"Aşağılanmak istemiyordum.Parasını ödediğim koltuktan kaldırılmak istemiyordum.Tutuklanmak gibi hevesim yoktu.Zaten işim başımdan aşkındı.Ancak o yol ayrımına gelince,direnişi seçmekte tereddüt etmedim. Çünkü buna artık yeterince katlandığımızı hissettim.Ne kadar taviz versek,ne kadar sussak, baskı da aynı oranda artıyordu."

Parks’ın tutuklanması ilk başta pek dikkat çekmez.Siyah hakları aktivist organizasyonu NAACP’nin Montgomery şubesi başkanı sendikacı Edgar Nixon ve Parks’ın bir arkadaşının 100 dolarlık kefaleti ödemesi üzerine Cuma akşamı tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılır. Nixon, Cuma günü Kadınların Politik Konseyi üyesi ve Alabama Eyalet Üniversitesi profesörü Jo Ann Robinson’u konudan haberdar eder. Robinson, harekete geçmeye karar verir ve aynı gece hiç uyumayarak 35 bin el ilanı hazırlayarak Montgomery halkını otobüsleri boykot etmeye çağırır.

Kadınların Politik Konseyi (WPC), boykota destek veren ilk grup olur. 4 Aralık Pazar günü şehirdeki küçük siyah kiliselerde otobüs boykotu eylemi hakkında çağrılar yapılır. Montgomery Advertiser gazetesi de habere ilk sayfasında yer verince eylem bütün şehirde duyulur. O gece kiliselerde yapılan toplantılarda alınan karara göre, ‘insani muamele görünceye, siyahi şoförler de işe alınıncaya, ve ortadaki değişken statülü koltuklara ‘ilk gelen oturur’ statüsü verilinceye kadar’ boykota devam kararı alırlar.

5 Aralık Pazartesi mahkeme günü geldiğinde haksızlığa karşı direnenlerin sayısı 40 bine ulaşır.En az 40 bin belediye otobüsü yolcusu o gün yürüyerek gider işine.Bazıları 32 kilometrelik yolu yürür ama yine de belediye otobüsüne binmez.
Boykot başarılı olmuştur ve şehirde bir duyarlılık oluşturmuştur.Aralarında Rosa Parks’ın da olduğu bir grup aktivist,Montgomery Improvement Association adlı bir birlik oluşturmayı kararlaştırırlar ve Başkanlığına, Dexter Avenue Baptist Kilisesinin o günlerde 26 yaşındaki genç vaizi Martin Luther King Jr. seçilir ve boykota devam kararı alınır.

Rosa Parks o gün mahkemece,kamu düzenine itaatsizlikten 14 dolar para cezasına çarptırılır. A.Press haber ajansı da o gün ilk kez konuyla ilgili haber geçince,olay bütün ülkede duyulur.

Şehirdeki siyahlar tam 381 gün boyunca otobüslere binmez.İşlerine okullarına yürürler.Siyahlar buldukları her özel araçla,belediye otobüsü bilet fiyatına yolcu taşımaya başlarlar.Bazı beyaz ev kadınları da arabalarıyla destek verir.
Şehirde öfke yükselmektedir ve Martin Luther King'in evine bomba atılır.Bombadan sonra evinin önüne toplanan yüzlerce öfkeli siyaha hitaben yaptığı konuşmada,

‘Buraya silahıyla gelen varsa evine götürsün.Silahı olmayan silah edinme peşinde olmasın.Şiddete şiddetsizlikle karşılık vereceğiz.Beni durdursalar bile bu hareket durmayacak‘ diye konuşur.

King boykot süresince defalarca tutuklanır,baskı görür.Bütün bunlar ulusal medyanın dikkatini Montgomery’e çeker. Bir defasında King tutuklanırken gazetecilere, ‘suçumla gurur duyuyorum‘ der.Beyaz çeteler,işe yürüyerek giden siyahlara saldırmaya başlar.Bazılarını linç ederler,ancak siyahlar boykota devam eder.

ABD Yüksek Mahkemesi’nin 1956 yılı Aralık ayı başında,benzeri bir başka dava kapsamında ırk ayrımcılığını yasaklayan içtihadının zoruyla,Montgomery’deki belediye otobüslerinde de ayrımcılık kalktı. Montgomeryli siyahlar otobüs boykotunu 20 Aralık 1956 günü sona erdirirler. Eylem başarıya ulaşmıştır. Beyaz ırkçıların tepkisi sert olur.King’in evine saldırırlar.Otobüslere silahlı saldırılar gerçekleştirirler. Siyahları döverler.Ancak, devran dönmüştür artık.
Martin Luther King’in liderliğinde devam eden sivil haklar hareketi,1964 yılında Sivil Haklar Yasasının çıkmasını sağlar.

Rosa Parks, 1957’de ölüm tehditleri ve beyazların ona iş vermemesi nedeniyle önce Virginia’ya bir yıl sonra da ölünceye kadar yaşayacağı Detroit’e taşınır. Bir yandan çalışmaya bir yandan da sivil haklar hareketinde mücadelesine devam eder. 24 Ekim 2005 günü 92 yaşında hayatını kaybeder.

Martin Luther King, 1958’de yayınlanan Stride Toward Freedom adlı kitabında:
‘’Kimse, bardağın dolması kuralını bilmeden Rosa Parks’ın eylemini anlayamaz.An gelir insan artık yeter der,daha fazlasını kaldıramam der ve taşar ’ diye yazar.

Barack Obama 58 yıl sonra aynı koltukta.

1 Aralık 2013 günü ABD Başkanı Barack Obama, bugün artık Detroit’teki Henry Ford müzesinde sergilenen o ünlü otobüste,Rosa Parks’ın zorla kaldırıldığı koltuğuna oturmuş düşünürken görüntülenir. Bu fotoğraf bir yandan nereden nereye gelindiğinin bir yandan da hala ayrımcılığın devam ettiği ABD’de alınacak ne kadar mesafe olduğunun sembolü olur.

**Paradox** · 07.02.2016, 09:27

İşte bu başarılı bir devrimin öyküsüdür aslında. Günümüz gençliği polislerle savaşarak ülke ekonomisine zarar vererek devrim yapmaya çalışır. Fakat bayan Parks o kadar itilip kakılmasına rağmen Polise saldırmamıştı, üstelik ortadaki mevzu ırkçılık mevzusuydu. Kaldı ki bizim ülkemizde devlet vatandaşlarına ırkçılık uygulamıyor.

07.02.2016, 06:31	#1 (permalink)
semragül Ne mutlu eğri zamanda, Doğru yerde durabilene. Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır.	Amerikan tarihini değiştiren Rosa Parks Amerikan tarihini değiştiren Rosa Parks Alabama’nın Montgomery şehrinde,42 yaşındaki siyahi bir kadın terzi,şehir fuarındaki işinden akşam saat 6’da çıkar.Çok yorgundur ve tek istediği bir an önce evine ulaşmaktır.Belediye otobüsünün ortasındaki ‘değişken’ statülü koltuklardan birine oturur. Montgomery belediye otobüslerindeki ilk 4 sıra koltuklar,derisi beyaz olan yolculara aittir.Siyah derili insanlar, belediye otobüslerinin yolcularının toplamda yüzde 75’ini oluşturmalarına rağmen,onlara otobüslerin en arka koltukları ayrılmıştır. Ortadaki değişken statülü koltuklarsa beyazların sıraları doluncaya kadar siyahların da oturabilecekleri koltuklardır.Beyaz sıralar dolduğunda ya da şoför istediğinde siyahlar oturdukları bu koltukları boşaltıp daha arkaya geçmek zorundaydılar.Eğer arkada da yer yoksa ayakta durmaları,eğer ayakta duracakları yer de yoksa otobüsten inip bir sonrakini beklemeleri gerekiyordur. Parks bir gün otobüse binip ücretini ödediğinde,James Blake adlı şoför inip arka kapıdan binmesini ister.Otobüsten inen Parks,arka kapıdan binmez ve bir sonraki otobüsü bekler.Bir daha da şoförün Blake olduğunu gördüğü hiçbir zaman otobüse binmez.Ancak 1 Aralık 1955 günü çok yorgundur ve şoförün de Blake olduğunu baştan farketmez. Bazı beyaz yolcular ayakta kalınca şoför yerinden kalkıp arkaya doğru yürüyerek,değişken statülü koltuklardaki siyahlara ‘kalkın’ şeklinde bir el işareti yapar.Şoförün uyarısı üzerine değişken statülü koltukların ilk sırasındaki,üçü de erkek olan diğer siyah yolcular kalkarak arkaya yönelir. Rosa Parks’ın yanında cam kenarında oturan erkek yolcu da kalkar.Rosa Parks da hareketlenir ancak kamu düzeninin aksi tarafına.Cam kenarındaki koltuğa kayar ve artık yorgunluktan bitkin düşmüş bir insana özgü kayıtsızlıkla,hiç hesapsız hiç plansız şoförün gözlerine bakmaya başlar. Herkes büyük bir şok yaşıyordur.Kamu düzeni tehdit altındadır.Blake, ‘neden kalkmıyorsun?’ diye kızgınlıkla sorar.Parks yanıt verir: ‘Çünkü kalkıp yerimi bir başkasına vermem gerektiğine inanmıyorum.’Şoför otobüsü durdurur ve polis çağırır.Rosa Parks tutuklanır. Otobüsten indirilirken,kendisini çekiştiren polise, ‘neden beni itip kakıyorsunuz?’ diye sorar.Polis devlet adına konuşur: ‘Bilmiyorum,yasa yasadır ve sen de bir tutuklusun’. Rosa Parks, ‘’tutuklanırken tek bildiğim, bir daha asla bu aşağılamayı kabullenmeyeceğim ve bu utancın yolcusu olmayacağımdı’’ diye hatırlıyor. 1992 yılında Parks,katıldığı bir programda şöyle konuşur: "Aşağılanmak istemiyordum.Parasını ödediğim koltuktan kaldırılmak istemiyordum.Tutuklanmak gibi hevesim yoktu.Zaten işim başımdan aşkındı.Ancak o yol ayrımına gelince,direnişi seçmekte tereddüt etmedim. Çünkü buna artık yeterince katlandığımızı hissettim.Ne kadar taviz versek,ne kadar sussak, baskı da aynı oranda artıyordu." Parks’ın tutuklanması ilk başta pek dikkat çekmez.Siyah hakları aktivist organizasyonu NAACP’nin Montgomery şubesi başkanı sendikacı Edgar Nixon ve Parks’ın bir arkadaşının 100 dolarlık kefaleti ödemesi üzerine Cuma akşamı tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılır. Nixon, Cuma günü Kadınların Politik Konseyi üyesi ve Alabama Eyalet Üniversitesi profesörü Jo Ann Robinson’u konudan haberdar eder. Robinson, harekete geçmeye karar verir ve aynı gece hiç uyumayarak 35 bin el ilanı hazırlayarak Montgomery halkını otobüsleri boykot etmeye çağırır. Kadınların Politik Konseyi (WPC), boykota destek veren ilk grup olur. 4 Aralık Pazar günü şehirdeki küçük siyah kiliselerde otobüs boykotu eylemi hakkında çağrılar yapılır. Montgomery Advertiser gazetesi de habere ilk sayfasında yer verince eylem bütün şehirde duyulur. O gece kiliselerde yapılan toplantılarda alınan karara göre, ‘insani muamele görünceye, siyahi şoförler de işe alınıncaya, ve ortadaki değişken statülü koltuklara ‘ilk gelen oturur’ statüsü verilinceye kadar’ boykota devam kararı alırlar. 5 Aralık Pazartesi mahkeme günü geldiğinde haksızlığa karşı direnenlerin sayısı 40 bine ulaşır.En az 40 bin belediye otobüsü yolcusu o gün yürüyerek gider işine.Bazıları 32 kilometrelik yolu yürür ama yine de belediye otobüsüne binmez. Boykot başarılı olmuştur ve şehirde bir duyarlılık oluşturmuştur.Aralarında Rosa Parks’ın da olduğu bir grup aktivist,Montgomery Improvement Association adlı bir birlik oluşturmayı kararlaştırırlar ve Başkanlığına, Dexter Avenue Baptist Kilisesinin o günlerde 26 yaşındaki genç vaizi Martin Luther King Jr. seçilir ve boykota devam kararı alınır. Rosa Parks o gün mahkemece,kamu düzenine itaatsizlikten 14 dolar para cezasına çarptırılır. A.Press haber ajansı da o gün ilk kez konuyla ilgili haber geçince,olay bütün ülkede duyulur. Şehirdeki siyahlar tam 381 gün boyunca otobüslere binmez.İşlerine okullarına yürürler.Siyahlar buldukları her özel araçla,belediye otobüsü bilet fiyatına yolcu taşımaya başlarlar.Bazı beyaz ev kadınları da arabalarıyla destek verir. Şehirde öfke yükselmektedir ve Martin Luther King'in evine bomba atılır.Bombadan sonra evinin önüne toplanan yüzlerce öfkeli siyaha hitaben yaptığı konuşmada, ‘Buraya silahıyla gelen varsa evine götürsün.Silahı olmayan silah edinme peşinde olmasın.Şiddete şiddetsizlikle karşılık vereceğiz.Beni durdursalar bile bu hareket durmayacak‘ diye konuşur. King boykot süresince defalarca tutuklanır,baskı görür.Bütün bunlar ulusal medyanın dikkatini Montgomery’e çeker. Bir defasında King tutuklanırken gazetecilere, ‘suçumla gurur duyuyorum‘ der.Beyaz çeteler,işe yürüyerek giden siyahlara saldırmaya başlar.Bazılarını linç ederler,ancak siyahlar boykota devam eder. ABD Yüksek Mahkemesi’nin 1956 yılı Aralık ayı başında,benzeri bir başka dava kapsamında ırk ayrımcılığını yasaklayan içtihadının zoruyla,Montgomery’deki belediye otobüslerinde de ayrımcılık kalktı. Montgomeryli siyahlar otobüs boykotunu 20 Aralık 1956 günü sona erdirirler. Eylem başarıya ulaşmıştır. Beyaz ırkçıların tepkisi sert olur.King’in evine saldırırlar.Otobüslere silahlı saldırılar gerçekleştirirler. Siyahları döverler.Ancak, devran dönmüştür artık. Martin Luther King’in liderliğinde devam eden sivil haklar hareketi,1964 yılında Sivil Haklar Yasasının çıkmasını sağlar. Rosa Parks, 1957’de ölüm tehditleri ve beyazların ona iş vermemesi nedeniyle önce Virginia’ya bir yıl sonra da ölünceye kadar yaşayacağı Detroit’e taşınır. Bir yandan çalışmaya bir yandan da sivil haklar hareketinde mücadelesine devam eder. 24 Ekim 2005 günü 92 yaşında hayatını kaybeder. Martin Luther King, 1958’de yayınlanan Stride Toward Freedom adlı kitabında: ‘’Kimse, bardağın dolması kuralını bilmeden Rosa Parks’ın eylemini anlayamaz.An gelir insan artık yeter der,daha fazlasını kaldıramam der ve taşar ’ diye yazar. Barack Obama 58 yıl sonra aynı koltukta. 1 Aralık 2013 günü ABD Başkanı Barack Obama, bugün artık Detroit’teki Henry Ford müzesinde sergilenen o ünlü otobüste,Rosa Parks’ın zorla kaldırıldığı koltuğuna oturmuş düşünürken görüntülenir. Bu fotoğraf bir yandan nereden nereye gelindiğinin bir yandan da hala ayrımcılığın devam ettiği ABD’de alınacak ne kadar mesafe olduğunun sembolü olur. Benzer Konular Ve Monna Rosa-Sezai Karakoç [Hüsameddin Bayraklı]... SeaWorld Adventure Parks Tycoon 2 - şifreleri / hileleri / hile kodları... Yıllık İzne Hak Kazanma Tarihini Değiştiren Durumlar... Bir Hayalimiz Vardı - Ginger & Rosa (Türkçe Altyazılı Fragman)... Bir Hayalimiz Vardı - Ginger & Rosa... Paylaş Share this post on Twitter Follow @Forumaski __________________

07.02.2016, 09:27	#2 (permalink)
Paradox Özel Üye Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır.	Cevap: Amerikan tarihini değiştiren Rosa Parks İşte bu başarılı bir devrimin öyküsüdür aslında. Günümüz gençliği polislerle savaşarak ülke ekonomisine zarar vererek devrim yapmaya çalışır. Fakat bayan Parks o kadar itilip kakılmasına rağmen Polise saldırmamıştı, üstelik ortadaki mevzu ırkçılık mevzusuydu. Kaldı ki bizim ülkemizde devlet vatandaşlarına ırkçılık uygulamıyor. Paylaş Share this post on Twitter Follow @Forumaski __________________ Her şey akar, su, tarih, yıldız, insan ve fikir; Oluklar çift; birinden nur akar; birinden kir.