Düşünceyi Geliştirme Yolları, Anlatım Biçimleri, Teknikleri İle İlgili Test Soruları

[DeLi.Cocuk]

Düşünceyi Geliştirme Yolları, Anlatım Biçimleri, Teknikleri İle İlgili Test Soruları

1. Karanlık kavuştuğu için aşağıdan akan derenin uğultusu daha çok geliyordu. Kalkıp yürümeye başladık. Güneş batmış bulunduğumuz yer yerini birden bire artan serin rüzgârlara bırakmıştı. Kazdağının bu yamacında saatlerce sürecek akşam başlamıştı.
Yukarıdaki parçanın anlatımı için aşağıdakiler- den hangisi söylenemez?
A) Betimlemeye başvurulmuştur.
B) Öyküleyici anlatım kullanılmıştır.
C) Görsel öğelere yer verilmiştir.
D) İşitme duyusundan yararlanılmıştır.
E) Dokunma duyusundan yaralanılmıştır.

2. Günümüzde çıkan kitapları bir düşünün. Bir yıl içersinde çıkan kitap sayısı üç yüzün üzerinde. Bu kitapların hepsini okumaya çalışsak bile her gün bir kitap okumak zorundayız. Peki bu kadar kitabın çıkması edebiyatımızı olumsuz etkilemiyor mu? Bence kesinlikle hayır! Çoğunluğun olduğu yerde rekabet olur ve en güzel eserler verilmeye çalışılır. Aynı zamanda kötü olmadan iyiyi seçmemiz mümkün mü?
Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangilerine başvurulmuştur?
A) Açıklama – Betimleme
B) Tanımlama – Sayısal verilerden yararlanma
C) Sayısal verilerden yararlanma – Tartışma
D) Öyküleme – Betimleme
E) Sayısal verilerden yaralanma – Karşılaştırma

3. Uyandığımda kentin neresinden geçtiğimi anlayamamıştım. Ama bir pazaryerindeydik. Çiçekçi dükkânını süpüren bir kız gördüm. Sokağı suluyordu. Ortalıkta menekşe kokusu vardı. Otobüs kenara park etti ve içeriden uzun siyah bıyıklı dükkân sahibi bizi içtenlikle karşıladı ve hafif solmuş mor menekşelerinden bir demet gösterdi.
Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdaki aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?
A) Öyküleme – Tanımlama
B) Tanık gösterme – Betimleme
C) Betimleme – Öyküleme
D) Açıklama – Tartışma
E) Örneklendirme – Öyküleme

4. Şimdi gövdesi kuş tüyü kadar hafif olmuştu. Çevresinden her rengin tılsımları dökülüyor bulup kullandığı sözlerde her sesin akisleri duyuluyordu. Bahar bin bir kokusuyla taze rüzgârları taze ışıkları taze yağmurları ile gözlerinin önüne seriliyordu.
Yukarıdaki parçanın anlatımı için aşağıdakiler- den hangisi söylenemez
A) Benzetme yapılmıştır.
B) Karşılaştırma yapılmıştır.
C) Gözlem yoluyla ayrıntıları seçme.
D)Örneklendirme yapılmıştır.
E) Dokunma duyusundan yaralanılmıştır.

5. Kendi çağımızın ödevini sorumluluğunu taşıyıp "güzel yarınlar" için uğraş verdiğimiz sürece doğa da insan doğamız da temiz ve mutlu bir dünyada yaşayacak; bilinçli gelecek kuşaklar da hem kendi çağına hem de yarınlara yönelik atalarından kalan kalıtı bir bayrak yarışçısı sorumluluğuyla kendilerinden sonraki kuşağa vermenin huzuru içinde olacaklardır. Gorki "kuşlar nasıl uçmak için yaratılmışsa insanlar da mutlu olmak için yaratılmışlar- dır.” der. Düş kurmak bir yana akılsal eğitim–öğretim sürecini işlevselleştirirsek ne açlık ne yoksulluk ne de savaşlar kalır; mutluluğun dışındadır.
Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdakiler- den hangisine başvurulmuştur?
A) Öyküleme
B) Betimleme
C) Tanık gösterme
D) Karşılaştırma
E) Tartışma

6. Durdu. Gözleri etrafımızı saran manzaranın ve biraz evvel anlattığı hikâyenin içinde kaybolmuş gibi büyük ve dalgındı. Şakaklarında tozlarla karı- şıp sonra kalın çizgiler halinde kuruyan terlerin izleri vardı. Derin derin nefes alıyordu. Bu anda onu etrafını saran tabiattan ayırmaya imkân yoktu. Akşamın loşluğu içinde topraktan çiçeklerin arasın- dan fırlayıp büyüyüvermiş bir mahluk gibiydi.
Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdaki aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?
A) Öyküleme – Örneklendirme
B) Tanık gösterme – Betimleme
C) Açıklama – Tartışma
D) Betimleme – Öyküleme
E) Tanımlama – Öyküleme

7. Kitabın adının 'Dert Yorumcusu' olması bir tesadüf değil elbette.Hatta bu adlandırma öyküler toplamının genelinin bir tematik vurgusu olarak algılanabilir. Dertler hep vardır; ancak onları anlatacağınız başka bir deyişle onları yorumlatacağınız kişilerin kim olduğu önemlidir. Lahiri'nin dünyasına girdiği ya da girmeye çalıştığı kişiler özellikle ikili ilişkilerde oldukça eksiklik taşırlar. Kaç kişi bir barmene karısının evlilik yıldönümünde kendisine sadece bir süveter verdiğinden yakınabilir ki?
Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdakiler- den hangisine başvurulmuştur?
A) Tartışma
B) Öyküleme
C) Betimleme
D) Karşılaştırma
E) Tanık gösterme

8. Bizmerkezcilik ya da etnosantrizm bütün kültürlerin temel özelliklerindendir. Yumuşak bir "biz bu yaşam tarzını seviyor tercih ediyoruz" duygusundan katı bir "sen de benim gibi olmak zorundasın" tavrına değin türlü derecelerde karşımıza çıkacaktır. Farklı kültür topluluklarına yöneldiğinde ise kültür emperyalizmi ya da zorla kültürleme süreçlerinin ahlaksal gerekçesini oluşturur.
Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdaki aşağıdakilerden hangilerine başvurulmuştur?
A) Açıklama – Tanımlama
B) Açıklama – Örneklendirme
C) Örneklendirme – Tartışma
D) Açıklama – Karşılaştırma
E) Tanımlama – Karşılaştırma

9. İnsanın en önemli buluşu yazıdır. Çünkü söz geçici yazı kalıcıdır. İnsanlar yazı sayesinde dün ile bugün arsında köprü kurar; her türlü gelişmeleri duyguları ve düşünceleri yazıyla ölümsüzleştirir. Bizler de bu yazılı metinleri okuyarak olaylardan deneyimlerden gelişmelerden düşüncelerden bilgileniriz. Böylece okuma yoluyla zihnimiz gelişir kendimizi ulusumuzu ve bütün dünyayı tanırız.
Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdaki aşağıdakilerden hangilerine başvurulmuştur?
A) Açıklama – Tanımlama
B) Tanımlama – Karşılaştırma
C) Öyküleme – Betimleme
D) Açıklama – Karşılaştırma
E) Tanımlama – Tartışma

10. Trenin hareketine pek az bir vakit kalmıştı. Odacı süklüm püklüm haliyle fakat oltasına balık dokunduğunu hisseden balıkçının sakin ve emniyetli duruşuyla bekliyordu. Ani bir hareketle odacının eline bir on liralık uzattı. Teşekkür etmeğe bile vakit bulamadan gişelerin bulunduğu yere doğru koşarak uzaklaştı.
Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdaki aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?
A) Öyküleme – Karşılaştırma
B) Açıklama – Betimleme
C) Açıklama – Tartışma
D) Betimleme – Öyküleme
E) Tanımlama – Betimleme

11. Cumhuriyetimizin 82. yıl dönümünü yaşadığımız şu günlerde bile cumhuriyetin tanımı hakkında müthiş bir cehalet var. Cumhuriyet dendiği zaman akla ilk gelen demokrasi kavramıdır. Cumhuriyet demek demokrasi demek mi? Hayır! Cumhuriyet “halka ait” demektir. Saddam’ın Irak’ı da cumhuriyetti İran da cumhuriyet. Bunun yanında demokrasinin beşiği olarak nitelendirilen Avrupa’nın İngiltere İsveç Danimarka gibi bazı ülkelerinde demokrasinin en üst düzeyde olmasına rağmen yönetim biçimleri monarşidir.
Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdaki aşağıdakilerden hangilerine başvurulmuştur?
A) Tanık gösterme – Tanımlama – Tartışma
B) Tanımlama – Örneklendirme – Öyküleme
C) Betimleme – Tartışma - Örneklendirme
D) Açıklama – Tartışma – Betimleme
E) Tanımlama – Tartışma – Örneklendirme

12. Mini mini kasabanın balkonlu kuleli gazinoyu andıran bir konağı vardı. Ama yenileme yapılmamıştı. Sıvanamayan kerpiç duvarlar yer yer açılmış kumrulara yuva olmuştu. Üst kat penceresiz sıvasızdı. Kenarda battal bir kireç ocağı biraz ötesinde amelenin çalıştığı zamandan kalma bir sundurma öyle duruyordu. Etrafında ise köpeklerin uğultusu yankılanıyordu.
Yukarıdaki parçanın anlatımı için aşağıdakiler- den hangisi söylenemez?
A)Öyküleyici anlatım kullanılmıştır.
B) Betimlemeye başvurulmuştur.
C) Gözlem yoluyla ayrıntılar aktarılmıştır.
D) Benzetme yapılmıştır.
E) İşitme duyusundan yararlanılmıştır.

13. Orhan Kemal de Yaşar Kemal de Güney Anadolu bölgesinde doğmuş ve büyümüş ve romanlarında iyi bildikleri o yörenin insanlarına eğilmiş sorunlarını dile getirmişlerdir. Orhan Kemal’in karakterlerini Daha çok Adana’daki işçilerden memurlardan seçmesine karşılık Yaşar Kemal köylülerden ırgatlardan seçer. Ama yazarlar arasındaki asıl ayrım yarattıkları kurmaca dünya ile gerçeklik arasındaki bağdır.
Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdakiler- den hangisine başvurulmuştur?
A) Tanımlama
B) Öyküleme
C) Tartışma
D) Karşılaştırma
E) Betimleme

14. İnsan doğal olarak iyidir; ama toplumun kurumları yozlaştırır onu. Rousseau felsefesinin bu temel ilkesini şu önermeyle ortaya koymuştu: “Tanrı elinden çıkan her şey iyidir insan elinde her şey yozlaşır.” O sanat ve kültürün zararlı olduğuna inandığı için Emile adlı kitabında çocukların nasıl kendi kendini yetiştireceklerini anlatır.
Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdaki aşağıdakilerden hangilerine başvurulmuştur?
A) Tanık gösterme - Örneklendirme
B) Tanımlama – Örneklendirme
C) Tanık gösterme – Betimleme
D)Açıklama–Betimleme
E) Tanık gösterme – Tanımlama

15. Öz Türkçe ulusun birbiriyle anlaşmasının sesidir. Kara budunun bize söyleyeceği bizim ona söyleyeceklerimiz var. Ulus işlerini yüklenmiş olanlar ulusa anlaşılır bir dille düşünüp söylemezlerse ulusalcılık bir kuru sözden başka ne olabilir?
Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdaki aşağıdakilerden hangilerine başvurulmuştur?
A) Tanık gösterme – Tanımlama
B) Tanımlama – Örneklendirme
C) Betimleme – Tartışma
D) Açıklama – Öyküleme
E) Tanımlama – Tartışma



CEVAP ANAHTARI
1.A 2.C 3.C 4.D
5.C 6.D 7.A 8. D 9. D
10.D 11.E 12.A 13.D 14. A 15.E

[DeLi.Cocuk]

1. (I) Ona doğru ilerlerken çimenlerin sarı yeşil parıltısı gözlerimi kamaştırdı. (II) Gerideki pembe güllerle dolu yüksek bahçe duvarını gözden saklayan mor leylaklardan etrafa serin bir koku yayılıyordu. (III) Biraz sonra içimde dağ gibi büyüyen bir korku hissettim. (IV) Elleri ıslak yapışkan ve titreyen ellerdi. (V) Uzun boyu ve beyaz teniyle tam karşımda duruyordu.
Numaralandırılmış cümlelerin hangisinde betimlemeye yer verilmiştir?
A) l
B) ll
C) III
D) IV
E) V

2. Felatun Bey'Ie Rakım Efendi Ahmet Mithat'ın ilk romanlarındandır. Bu eser Mithat Efendinin sürgün edildiği Rodos'ta 1875'te yazılmıştır. Edebiyatımızda "Yazı Makinesi" olarak isim yapmış olan Ahmet Mithat efendi bu romanında Batı medeniyeti karşısındaki tavrını net olarak ortaya koymuştur. Dil ve anlatım bakımından ele alındığında bu eserin güçlü bir kalemden çıktığı açıkça görülmektedir.
Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Örnekleme
B) Karşılaştırma
C) Betimleme
D) Tartışma
E) Açıklama

3. Yüksekçe bir kayanın üstüne çıkıp oturdum. Ön tarafta ıssız bir yayla görünüyordu ve etrafta hiçbir ses yokken bir kuşun cıvıltısıyla irkildim. Sayısız ve hareketsiz toprak dalgalarıyla donmuş bir buz denizini andıran bir yaylaydı bu. Ta ufuklara kadar uzanan geniş saha içinde n9 bir tek ağaç ne de bir tutam ot vardı. Yağmurdan sonraki toprak kokusunu da unutmak mümkün değil. Sanki sönmüş kürenin üstünde tek başıma kalmıştım.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Öyküleme unsurlarına yer verilmiştir.
B) Görme duyusuna ait özellikler vardır.
C) İşitme duyusuna yer verilmiştir.
D) Tanık göstermeye başvurulmuştur.
E) Benzetmeler kullanılmıştır.

4. Divan şiirimiz soyuttur. Yaşamla olduğu gibi doğayla olan bağlantısı da soyut niteiiktedir. Sanatın yalnız süs olarak belli kalıplar içinde ele alındığı bu edebiyatta aşırı bir yabancılaşma görülür. Oysa halk şiirinde karşımızda canlı bir Anadolu buluruz. Bu edebiyat her yönüyle yerlidir. Çünkü halk şairi duyduğunu değil gördüklerini yaşadıklarını anlatır.
Yukarıdaki parçada yazar düşüncesini etkili kılmak için aşağıdaki anlatım biçimlerinin hangisinden faydalanmıştır?
A) Öykülemeden
B) Tartışmadan
C) Açıklamadan
D) Karşılaştırmadan
E) Betimlemeden

5. "İstanbul’u dinliyorum gözlerim kapalı; Serin serin kapalı çarşı Cıvıl cıvıl Mahmut Paşa Güvercin dolu avlular Çekiç sesleri geliyor doklardan Güzelim bahar rüzgarında ter kokuları; İstanbul'u dinliyorum gözlerim kapalı"
Bu şiirde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Gözlem gücünden yararlanma
B) Duyguları yansıtma
C) işitme duyusundan yararlanma
D) Tat alma duyusundan yararlanma
E) Koku alma duyusundan yararlanma

6. Statik düşüncede olmak insanları köreltir. Bir insan değişiyor dün dediğinden bugün başka türlü diyor ve düşünüyor. Önüne dikilip değiştiği için bu insana kızıyorlar ve kınıyorlar bu insanı. Neden? Yasak mı değişmek? Düşünmek değiştirebilir kişiyi. Dün şuna bağlanmış bugün bunun da doğruluğunu ya da güzelliğini anlamış neden söylemesin bunu? Dün dediklerinden dönmey9C9k diye artık inanmadığı bir görüşü mü savunsun? İnsanların değişmeleri gay9t doğal karşılanmalıdır kanaatimce.
Bu paragrafın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?
A) Betimleme
B) Tartışma
C) Öyküleme
D) Benzetme
E) Sayısal verilerden yararlanma

7. Fotoğrafına bir kere bakmanız yeter. Onu tanıdığımda otuzunun başlarındaydı. Sakalsız yüzünü hayal bile edemezsiniz. Sakal yüzünün öylesine ayrılmaz bir parçası olmuştu ki alnına dökülen uzun kıvırcık saçları kişilik sahibi uzun burnu hüzünlü gözleri gür sakalının çevrelediği yüzüyle uyumlu bir görünüm yaratıyordu.
Bu parçanın anlatımında ağır basan anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Açıklama
B) Öyküleme
C) Betimleme
D) Örnekleme
E) Karşılaştırma

8. Dışarıda güneş tertemiz bir gökyüzü serin bir rüzgar geçiyor bahçenin üstünden. Hurma ağacının dallarıyla iki portakal fidanı yavaş yavaş sallanıyor. Pencerenin önündeki asmanın filizleri yumuşak hışırtılar oluşturuyor cama çarptıkça. Komşumuzun diktiği rengarenk güllerin esintisiyle olgun yaprakları dökülüyor.
Bu parçada hangi duyguya yer verilmemiştir?
A) Tatma
B) Dokunma
C) İşitme
D) Görme
E) Koklama

9. Aşağıdakilerden hangisi bir "tanım" cümlesidir?
A) Lirik şiir akıldan çok düş gücüne düşünceden çok duyguya yaslanır.
B) Lirik şiirde aşkın her türlü görünüşü bütün yönleriyle dile getirilir.
C) Lirik şiirde şair sözcükleri seçerken onların ses ve görüntü gücünü göz önünde tutar.
D) Lirik şiir duyguların çok etkili ve coşkulu bir biçimde dile getirildiği şiir türüdür.
E) Lirik şiirde yıllar yılı aşk ölüm din gibi b9İirli temalar işlenmiştir.

10. Sofraya hep birlikte otururduk. Tahtadan yuvarlak bir yer sofrasına ayaklarımızı altımıza alıp yan oturarak yaklaşırdık. Sofra örtüsünü dizlerimizin üzerine Ç9kerdik. Babam bağdaş kurarak baş köşede otururdu. Beni sağına kız kardeşimi de soluna alırdı. Karşısında annem otururdu. Babam yemeğe başlamadan içimizden biri yanılıp da yemeğe uzanacak olursa hiç acımadan kaşığının tersini uzanan elin sırtına indirirdi.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinde verilenlerden yararlanılmıştır?
A) Betimleme - öyküleme
B) Öyküleme - örnek verme
C) Betimleme - açıklama
D) Açıklama - öyküleme
E) Açıklama - örnek verme

11. Abdullah'ın gözleri düşüncelerinin ve davranışlarının en çok belirdiği yerdi. Onlarla güler onlarla üzülür onlarla kızardı. Bu gözler bazen yüzünün tamamını kaplayacak şekilde büyürdü. Gözlerinden sonra yüzündeki en belirgin uzvu ağzıydı.
Paragrafta başvurulan anlatım yolu daha çok aşağıdakilerden hangisidir?
A) B9timlem9
B) Açıklama
C) Öyküleme
D) Ömekİ9me
E) Karşılaştırma



CEVAP ANAHTARI
1C 2E 3D 4D 5D
6B 7C 8A 9D 10A 11A

[DeLi.Cocuk]

Türkçe Düşünceyi Geliştirme Yolları Konu Anlatımı

Düşünceyi geliştirme yolları kpss Türkçe konu anlatımı içindedir. Kpss Türkçe soruları ve kpss deneme sınavlarında da karşımıza çıkan düşünceyi geliştirme yolları paragrafta anlam konusu dahilindedir. Bir önceki konuda Anlatım Biçimleri konusunu işlemiştik. Bu bölümde de düşünceyi geliştirme yolları konusunu inceleyeceğiz.Düşünceyi Geliştirme Yolları

Kpss Türkçe dersine ait düşünceyi geliştirme yolları 6 başlık halinde işlenmektedir. Düşünceyi geliştirme yolları, tanımlama, karşılaştırma, örnekleme, tanık gösterme, benzetme ve sayısal verilerden yararlanma olarak 6’ya ayrılmaktadır.
1) Tanımlama: Bir kavramın, varlığın ayırt edici özellikleriyle ortaya konmasıdır.Yani bir kavramın ne demek olduğunu söyleyen yöntemdir.
Kpss sorularında tanımlama olup olmadığını anlamak için ”Nedir?” ya da ”Ne demektir?” sorularını sorabiliriz.
Varsayım, olmamış bir şeyi olmuş farz etmektir.
2) Karşılaştırma: Ortak ya da farklı yönleriyle, aynı kavramı ya da farklı kavramları kendi içinde karşılaştırmaktır.
”Gibi, -de bağlacı, ise, kadar, daha, en, -e göre, -ki, oysa” gibi sözler karşılaştırma paragraflarında yer almaktadır.
En güzel yıllarıydı bunlar.
Daha iyiyim.

3) Örnekleme: Bir düşünceyi ifade edebilmek için çeşitli kavramlara, olay ya da isimlere yer verip düşünceyi somutlaştırmaktır. Genellikle düşünce paragrafında bulunan örnekleme, ele alınan bir düşünceyi desteklemek ve açıklamak için örnekler vermektir.
Örneklemede, ”örneğin” sözcüğünü ya da anlamını buluruz.
Bağışıklık sistemi zayıf olunca birçok hastalıkla mücadele ederiz: grip, ülser, tifo, nezle…
4) Tanık Gösterme: Kpss genel yetenek Türkçe dersinde düşünceyi geliştirme yolları konusunda yer alan tanık gösterme, ileri sürülen bir düşünceyi inandırıcı kılmak için, ünlü bir kişiden söz ederek, o kişinin sözünü aktarmaktır. Tanık göstermenin diğer adı da alıntı yapmadır.
İleri sürülen düşüncenin inandırıcı olması, ünlü kişi ve kişi sözü tanık gösterme için olması gerekenlerdir.
Sanat topluma yönelik olmalı. Namık Kemal’in tiyatronun eğlendirirken eğittiğini söylemesi, toplumculuğunun bir göstergesidir.
5) Benzetme: Bir kavramın ortak nitelik nedeniyle başka bir kavrama benzetilmesidir. Mutlaka benzeyen ve benzetilen vardır.
”Gibi, sanki, adeta, tıpkı” sözcükleri benzetmede yer alır.
Kayık çocuk gibidir.
6) Sayısal Verilerden Yararlanma: Düşünceyi geliştirme yolları içindeki son başlık olan sayısal verilerden yararlanma, konuyla ilgili yapılan istatistiklerin rakamsal sonuçlarından yararlanmaktır.
Lise son sınıf öğrencilerinin %90’ı üniversiteyi İstanbul’da okumak istiyor.