 Keçi yetiştiriciliğinde nelere dikkat etmeli?
Keçi yetiştiriciliğinde nelere dikkat etmeli?
arım sektörüne yatırım yapanlar, genellikle günün modasına uygun davranırlar. Bir çoğu fizibilite çalışması yapmadan, üretim, satış ve pazarlama olanaklarını araştırmadan yatırım yapıyor. Yapılan bu yatırımlar ülke için ciddi kaynak israfına, girişimci için büyük zarara neden oluyor.
Hayvancılıkta da yıllarca unutulan, yok sayılan koyun ve keçi yetiştiriciliği şimdi moda oldu. Herkes koyun yetiştirmek, keçi yetiştirmek istiyor.
Keçi yetiştiriciliği denilince akla Saanen keçisi geliyor. Son yıllarda Saanen keçisi umut oldu, moda oldu.
Saanen keçiciliğine kafayı takmış, yakın zamanda gittiği Gürcistan Batum’da acaba keçicilik yapılır mı diye araştıran gazetemiz DÜNYA’nın yazarı Dr. Rüştü Bozkurt dün İzmir’deydi. Uçaktan iner inmez telefon etti. “Ege Üniversitesi’nde Saanen keçisi konusunda Türkiye’deki sayılı uzmanlardan biri Prof.Dr. Nedim Koşum’a gidelim” dedi.
Rüştü Hoca ile birlikte Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nedim Koşum’a gittik. Nedim Koşum’dan kısa zamanda önemli bilgiler aldık. Üniversitedeki uygulama çiftliğini gezdik.
Prof. Dr. Nedim Koşum’a göre, keçi yetiştiriciliğinin vazgeçilemez 5 şartı var:
1- Yatırımı yapacak kişi işin başında olmalı. Keçi yetiştiriciliği aile işletmesi olursa başarılı olur.
2- Yatırımın yapılacağı yerin seçimi çok önemli.
3- Yatırım yapılacak yer yem kaynaklarına yakın olmalı. Yetiştiricilikte, ürün maliyetinde yem önemli bir yer tutuyor. Yem maliyeti yüksek olursa keç,i sütü de pahalı olur. Bu nedenle yem kaynaklarına yakınlık çok önemli.
4- Hayvanın sağlığı çok önemli. Hayvanın tedavisi değil, hasta olmasını önleyici önlemler almak gerekiyor.
5-Ürünün değerlendirilmesini bilmek gerekir. Keçi yetiştiriyorsanız elde edeceğiniz sütü nasıl değerlendireceğinizi önceden planlamalısınız. Keçi sütünü süt olarak mı satacaksınız, peynir mi yapacaksınız, dondurma veya mama mı üreteceksiniz bunu da planlamanız şart.
Süt denilince şu günlerde yaşanan sorunları da belirtmekte yarar var. Türkiye, bir yandan süt fazlası nedeniyle ciddi sorunlar yaşıyor bir yandan da süttozu, buzağı maması, oğlak maması ithal ediyor. İnek sütünün litresi 50 kuruşa kadar düştü. Fazla sütten süttozu üretimi geçen yıldan bu yana yapılıyor. Fakat fiyat düşüşü önlenemiyor. Çünkü, çiğ sütü alan, fiyatı düşüren, süt tozunu üreten hemen hemen aynı sanayiciler. Bir adım öteye gidilerek buzağı ve oğlak maması üretilse ülkenin milyonlarca dolar kaynağı dışarı gitmemiş olur. Üreticinin sütü değerlenir. Bu sistemi Avrupa Birliği’nde olduğu gibi piyasa düzeni çerçevesinde yapılabilir. Geçmişte Süt Endüstrisi Kurumu’nun yaptığı gibi piyasayı düzenleyici bir kuruluşun olması gerekir.
Saanen keçi yetiştiriciliği ile ilgili çok sayıda okurumuz “bu işe kaç keçi ile başlamak gerekir” diye soruyor. Nedim Hoca’ya göre 150’nin altındaki işletme ekonomik değil. En az 150 keçi ile işe başlamakta yarar var.
Prof. Dr. Nedim Koşum’a göre, keçi yatırımı yapanların düştüğü önemli hatalar var. Yapılan yanlışları şöyle sıralamak mümkün:
1- Bölgeye göre değişmekle birlikte binalara çok para harcanıyor. Binaların pahalı,gösterişli olması değil işlevsel olması önemli.
2- Yanlış ırk seçiliyor. Keçi yatırımı yapmak isteyen bir yatırımcı araştırmadan hemen hayvan almaya, hayvan toplamaya başlıyor.
3- Hayvan beslemeyi bilmiyorlar. Beslenme verimlilik açısından çok önemli. Fakat buna dikkat edilmiyor.
4- Veteriner hekimler de dahil küçükbaş hayvan hastalıkları iyi bilinmiyor. Üretici hastalanan hayvanını veterinere tedavi ettirmek yerine kesmeyi tercih ediyor.
Nedim Koşum’u en çok rahatsız eden bir konu var ki, bu toplumsal bir hastalığımız. Nedim Koşum diyor ki, “hayvancılığa bile takım tutar gibi bakıyoruz. Kimisi ithal hayvana karşı, olmasın diyor. Kimisi yerli hayvanı küçümsüyor veya yok sayıyor. Bunun bilimsel hiçbir yanı yok. Kıl keçisi Türkiye’nin önemli bir gen kaynağı mutlaka koruma altına alınmalı. Yıllarca bunu söyledik. Fakat bazı ırklarda ithal edilmeli. Bu konuda takım tutar gibi konuya bakamayız. Keçi yetiştiriciliğinde hayvan ırkını rakıma göre deniz seviyesine yüksekliğe göre seçilmeli. Kültür ırkı ovada yetişiyor, ovada yetiştirilmeli.”
Özetle, koyun ve keçi yetiştiriciliği şu dönemde çok gündemde.Çok sayıda girişimci bu sektöre yatırım yapmak istiyor. Yatırım yapmadan önce mutlaka ama mutlaka fizibilite çalışması yapılmalı. İşin uzmanına danışılmalı.
|