Stomatitis nedir?

Ağız mukozasının yangısına stomatitis denir.


İki kısımdan oluşmaktadır.

1-Primer stomatitisler: Stomatitislerin ortaya çıkmasında en çok role sahiptir. Bunlar travmatik, termik, kimyasal ve mikrobiyel olarak sayılabilirler.Örneğin; oral nekrobasilloz, travmatik glossitis, termik gingivitis, vb

2-Sekonder stomatitis: Bazı infeksiyöz hastalıkların seyri sırasında ortaya çıkarlar. Örneğin; şap, sığır vebası, Peste des petits ruminants, mavi dil vb

Genel olarak etiyolojide rol oynayan faktörler ise şöyle sıralanabilir:

Diş taşları
Gıdaya karşı aşırı hassasiyet
İlaç etkileşmeleri
Yetersiz bağışıklık (uzun süreli bağışıklığı düşüren ilaç tedavileri)
Bakteriyel hastalıklar (gram pozitif veya negatif baktariler)
Viral hastalıklar
Mantar hastalıkları
Metabolizma hastalıkları (Üremi, Diabetes mellitus)
Tümörler
Beslenme bozuklukları
Yakıcı veya tahriş edici kimyasallar
Yabancı cisimler (bitki parçaları, kemik parçaları, kabuklar)
Böcek sokmaları (Arı, Örümcek, Akrep)

Patofizyoloji ve Sınıflandırma

Stomatitis'e neden olan etmenler vücutta tipik olarak yangısal yanıta neden olurlar.En tipik özellik yangıya ilişkin liquordiapedesis'tir.Bu da salya artışı olarak klinik görünüme yansır.Etiyolojik faktörlere göre ağız mukozası hücrelerinde nekroz, dejenerasyon, ülserasyon ve pseudomembranlaşma görülür.

Anatomopatolojik bakımından stomatitis'ler;

Yüzlek (stomatitis superficialis)
Derin (stomatitis profunda) olarak sınıflandırılır.


Klinik görünümlerine göre stomatitis'ler;

Ülseratif stomatitis
Veziküler stomatitis
Eroziv stomatitis
Nekrotik stomatitis
Proliferatif stomatitis

Etkenlerine göre;

Travmatik
Termik
Şimik
Bakteriyel
Viral
Mikotik


Sağaltım Prosedürleri

Genel olarak stomatitis'e neden olan etkenin bulunup ortadan kaldırılması esastır.Örneğin bakteriyel kaynaklı stomatitislerde salyaya kolay geçen antibiyotiklerin(Penisilin grubu, makrolid grubu, kinolon grubu) kullanımı önemlidir.
Stomatitis'e bağlı iştah kaybı ve gıda alımında aksama önemli derecede ise parenteral besleme (serum uygulaması) uygulanır.
Şekillenen yangısal reaksiyonu azaltmak için NSAID (Non steroidal antiinflammatory drugs) ilaçlar uygulanır.Bunlar yangısal reaksiyonu hafifletmenin yanında ağrı kesici özelliğe de sahiptir.
Viral bir infeksiyon söz konusu ise spesifik ilaç kullanımı olmadığından hastanın genel durumu düzeltilmeye ve sekonder bakteriyel infeksiyonların engellenmesi yoluna gidilir.Bu amaçla immunstimulan ilaçlar ve geniş spektrumlu antibiyotikler ile vitamin-mineral takviyesi uygulanır.
Bir önemli husus da ağız boşluğunun antisepsisidir.Uygun antiseptiklerle ağız boşluğu yıkanır.